Corpus iuris canonici. (v. 1)

(Graz :  Akademische Druck- u. Verlagsanstalt,  1959.)

Tools


 

Jump to page:

Table of Contents

  Page 3-4  



DECRETI PRIMA PARS DIST. II, III, e. 2.
 

C. IX. Quid sit ius gentium.
[Isidor. eod. e. 6.]
Ius gentium est sedium occupatio, edificatio, munitio,
bella, capt uitates, seruitutes, posthminia, federa pacis^**%
induciae, legatorum non uiolandorum religio, conubia in¬
ter aLenigenas prohibita. §. i. Hoc inde^^^ ius gentium
appellatur, quia eo iure omnes fere gentes utuntur.

C. X. Quid sit ius militare.
[Isidor. eod. e. 7.]
Ius miniare est belli inferendi solempuitatesSO^^ federis
faciendi nexus, signo dato egressio in hostem uel commis¬
sio ^it); item signo dato receptio; item flagitii militaris disci¬
plina, si locus deseratur; item stipendiorum modus, digni¬
tà'um gradus, premiorum honor, ueluti cum corona uel
torques donantur; item predae decisio, et prò personarum
qualitatibus et laboribus iusta diuisio, ac principis porcio.

C. XI.    Quid sit ius publicum.
. [Isidor. eod. e. 8.]
Ius 32 publicum est in sacris et sacerdotibus et magi-
stratibus^.

C. XII. Quid sit ius Quiritum.
[Isidor. eod. e. 9,]
Ius Quiritum est proprie Romanorum, quod nulli tenent,
nisi Quirites, id est Romani. §. i. In quo agitur de legi-
timis hereditatibus,de curationibus^^a*^ de tutelis, de usuca-
piombus,quaeiura apud nullum alium populum repperiuntur,
sed propria sunt Romanorum, et in eos-^'*^' solos constituta.

DISTINCTIO   IL

GRATIANUS.

I. Pars. 1 Constat autem ius Quiritum ex legibus et ple-
bisscitis et senatusconsultis et constitutionibus principum et
edictis 2 siue prudentum responsis.

C. I.    Quid sit lex.
[Isidor. Etym. lib. V. e. io. et 1. II. e. io.]
Lex est constitutio populi, qua maiores natu simul cum
plebibus aliquicf sanxerunt.

C. II.    Quid plebisscitum^.
[Isidor. eod. e. 11.]
Plebisscita3 sunt, quae plebes tantum constituunt:  et
uocantur plebisscita^, quod ea plebs sciat, uel quod scisci-
tatur et rogat, ut fiat^b.

C. III.    Quid senatusconsultum^'^.
[Isidor. eod. e. 12.]
Senatusconsultum est, quod tantum senatores populis
consulendo decernunt.

C. IV.    Quid constitutio ^ uel edictum.
[Isidor. eod. e. 13.]
Constitutio uel edictum est, quod rex^ uel imperator
constituit uel edidit ^h.
 

C. V. Que sint responsa prudentum.
[Isidor. eod. e. 14.]
Responsa prudentum sunt, que iurisconsulti respondere
dicuntur consulentibus: unde responsa^^ Pauh dieta sunti**'\
Fuerunt enim quidam prudentes et arbitri equitatis, qui
institutiones 11 ciuilis iuris compositas ediderunt, quibus
dissidentium lites contentionesque sopirent.

C. VI. Que sint tribuniciae leges uel consulares.
[Isidor. eod. e. 15.]
II. Pars. Quedam etiam leges dicuntur ab his a, qui
condiderunti2j ut consulares, tribuniciae, luliae, Corneliae,
Nam et sub Octauiano Cesare suffecti consules Papius*
et Pompeius^ legem tulerunt, que a nominibus eorum
appellatur Papia Pompeia<=, continens patrum premia prò
suscipiendis liberis. Sub eodem quoque imperatore Falci-
dius tribunus plebis legem fecit, ne quis plus extraneis^^**
testamento 14d legarci, quam ut quarta pars superesset he-
redibus, ex cuius nomine lex Falcidia nominatala<= est.

C. VII.    Quid^ sit lex satyra.

[Isidor. eod. e. 16.]

Satyra* uero lex  est,   que  de pluribus simul  rebus

eloquituri'''^  dieta 1^ a copia rerum et  quasi a saturitate:

unde et satyram scribere est poèmata uaria condere,   ut

Oratii, luuenalis et Persii.

C. Vili.    Que sint Rodiae leges.
[Isidor. eod. e. 17.]
Rodiae leges naualium commerciorum sunt, ab insula
Rodo cognominatae,  in qua antiquitus  mercatorum usus
fuit.

DISTINCTIO  IIL

GRATIANUS.

I.  Pars. Omnes he species .<iecularium legum partes sunt.
Sed quia constitutio alia est ciuilis, alia ecclesiastica: ciuilis
uero forense uel ciuile ius appellatur, quo nomine ecclesiastica
constitutio appelletur, uideamus. §. i. Ecclesiastica constitutio
nomine canonis censetur. Quid autem canon sit Ysidorus'^ in
lib. VI. Ethim. [e. 16.] declarat dicens:

C. I.    Quid sit canon.
Canon grece, latine regula nuncupatur.
C. II.    Uìide regula dicatur.
[Isidor.2 eod. e. 16.]
Regula dieta est eo quod recte ducit, nec aliquando ^
aliorsum trahit.    Alii dixerunt^a regulam dictam, uel quod
regat, uel normam'^ recte & uiuendi prebeat, uel quod dis-
tortum prauumque est*^^ corrigat.

II.   Pars. Gratian. Porro canonum alii sunt decreta
Pontificum, alii statuta conciliorum.. Conciliorum uero alia sunt
uniuersalia, alia prouincialia. Prouincialium alia celebrantur
auctoritate Romani Pontificis, presente uidelicet legato sanctae
Romanae ecclesiae;   alia uero auctoritate patriarcharum,  uel
 

EDITIO   ROMANA.

Dist. I. e. 9. a) foedera, paces — e. io. a) solennitas b)pugnae commissio — e. 11. a)in sacerdotib. et in magistratib,—
e, 12. a) cretionibus* b) eosdem — Dist, II. e. 2. a) sit plebiscitum b) fiant — e. 3. a) sit senat. cons. — e. 4. a) sit const.
b) edicit — e. 5. a) et responsa Pauli b) sunt: deest — e. 6. a) iis b) Poppaeus e) Poppaea d) in testamento e) nun-
cupata — e. 7. a) quae   b) loquitur — Dist. III. e. 2. a) alii vero    b) vel quod normam    e) pravumque corrigat

NOTATIONES    COERECTORUM,
 

C. XII. — * Cretionibus: Antea legebatur: vel curationibus, vel de
contractibus. Emendatum est ex codicibus Isidori tam impressis quam
manuscriptis. Quid autem sit cretio, declarat Ulpianus in suis titulis e. 22.
et ipsemet Isidorus eod. lib V. Etymol. cap. 24.

Dist. IL C. VI. — * Papius: Antea legebatur : Papins et Pompeius et
paulo post : Papia et Pornpeia. Emendatum est ex manuscriptis exemplari¬
bus Isidori. Nam in impressis notaverat errorem Alciatus lib. III. dispunot.
e. 3. In tabulis autem Capitolinis anno urbis DCCLXI. ex Calend. lui.
suffecti consules numerantur M. Papius et Q. Poppaeus.
 

** Extraneis: Haec dictio non est in Chronico Eusebii a. D. Ilieronymo
latinitato donato ac locupletato (unde haec videtur sumpsisse Isidorus) ne¬
que in leg. 1. §. 2. ad leg. Fai e, ubi referuntur propria verba ipsius legis.
Est tamen apud Isidorum etiam in codicibus manuscriptis.

C. VII. * Satira: In aliquot Gratiani manuscriptis codicibus et uno
Isidori legitur: Satura, de qua ita Fostus: Satura est cibi genus ex variis rebus
conditmn ; et est lex multis aliis conferta legibus. Itaque in sanctiotie regum
adscribitur: neve per saturam abrogato aut derogato, et alia quaedam in liane
sententiam.
 

Dist. L can. 9. 28) ABCDFGHEdd. coli. o. Ttirrecremata ed.Fontan. 29) et inde i.g. a.: oriff. || can. 10. 30) ABDEFO 31) ABD \\ can. 11. 32) ex 1.1.2.
Dig. de iust. et iure   can. 12. 33) ABCD ; curat. vel de tutel.: EG ; curat. vel de contractib.: F; cautionib. vel cursitionib. vel tutelis: H   34) ABCDF.

Dist. IL 1) Isid eod. e, 3. 2) ex edictis senatorum : F et edd. coli. o. exc. ed. Bas. || e a n. 2. 3) scita sunt : orig. 4) vocata scita : orig. 5) ABFG ; vel quod
sciscit uti rogata fuit: orig. \\ can. 3. 6) ABCDG \\ can. 4. 7) quod tantum rex: Fedd. romana priores praeter Basii. Bòhm. 8) ABCEHet edd. coli. o. || can. 5.
9) ABFG 10) ABCDEF 11) constitutionis: Ed. Basii. Bòhm.; vulgatam servai ipse Isidor. \\ can. 6. 12) qui eas condid.: EFGH 13) extraneis: deest in orig. ed.
Arev. ; in extran.: CFG 14) Codd. coli. o. orig. — in extiemo testam.: Ed. Tenet. 15) Codd. coli. o. || can. 7. 16) ABCDEFHEd. Basii, orig. 17) dieta quidem:
EFH Turrecremata ed. Fontan.

Dist ni. can. 1 1) Ans. ded. Ili, 2; Anselm. in prooem. \\ can. 2. 2) Ans. ded.; Ans. il. ce. 3) aliquem: Edd. Lugdd. I. IL Paris.; aliquando: deest:
Ans. 4) ABCDEG orig. Ans. 5) bene : AB, cum tameìi recte magis convenire videatur, vulgatam quam in ceti. Codd. coli. o. invenimus retinuimus 6) ABCDH; pra¬
vumque quod est: EG ; pravumque quid: mig. ; prav. quicquid; Ans.
  Page 3-4