65
 

DECRETI PRIMA PARS DIST. XX. XXI.
 

66
 

DISTINCTIO   XX.
GRATIANUS.

I.  Pars. Decretales itaque epistolae canonibus conciliorum
pari iure exequantur, Nunc autem queritur de expositoribus i ^
sacrae scripturae, an exequentur, an subiciantur eis ? Quo enim
quisque magis ratione nititur, eo maioris auctoritatis eius uerba
esse uidentur. Plurimi'^ autem tractatorum, sicut pleniori gratia
Spiritus sancti, ita ampliori scientia aliis precellentes, rationi
magis adhesisse probantur, Unde nonnullorum Pontificum
constitutis Augustini, leronimi atque aliorum tractatorum dieta
e2s3b uidentur esse preferenda,

II.  Pars. §. I. Sed aliud est causis terminum imponere
aliud scripturas sacras diligenter exponere, Negotiis ^'^ diffìnien-
dis non solum est necessaria scientia, sed etiam potestas. Unde
Christus dicturus Petro^: „ Quodcumque ligaueris super terram,
erit ligatum ei in celis, etc.'-'- prius dedit sibi claues regni celo-
rum: in altera dans ei scientiam discernendi inter lepram et
lepram, in altera dans sibi^ potestatem eiciendi aliquos ab eccle¬
sia, uel recipiendi. Cum ergo quelibet negotia finem accipiant
uel in absolutione innocentium, uel in condempnatione delinquen-
tium, absolutio uero uel condempnatio non scientiam tantum, sed
etiam potestatem presidentium desiderant'^^: aparet, quod diui¬
narum scripturarum tractatores, etsi scientia Pontificibus pre-
mineant, iamen, quia dignitatis eorum apicem non sunt adepti, in
sacrarum scripturarum^^ expositionibus eis preponuntur, in
causis uero diffìniendis secundum post eos locum merentur.

Unde Leo IV.^^ scribit Brittanniae Episcopis:

C. I. Aliorum scripturae Romanorum Pontificum decretis
non sunt preponendae.
De libeUis et commentariis aliorum non conuenit ali¬
quos io b iudicareii, et sanctorum conciliorum canones relin-
quere uel decretalium regulas, que 12 = habentur apud nos
simul cum canonibusi3. Quibus ini4'i omnibus ecclesiasticis
utimur 15 iudichs, id esti6e apostolorum*, Nicenorum,
Anciranorum, Neocesariensium, Gangrensium, Sardicen-
siumi7f, Cartaginensium**, Affricanensium, et cum illis
regulae presulum 18 Romanorum, Siluestri, Sirìcui9, Inno¬
centii, Zosimi, Celestini, Leonis, Ylarii, Gelasii, Ormis-
dae, et Gregorii 20 iunioris 21 g. Isti omnino sunt, et22 per
quos iudicant episcopi, et per quos episcopi simul23 et clerici
indicantur 24.   Nam si tale emersent uel contig-erit inusita-
 

tum negotium, quod minime possit per istos finiri25h tunc
illorum26i quorum meministis dieta leronimi, Augustini,
Ysidori uel ceterorum similiter sanctorum doctorum similium
si27k reperta fuerint, magnanimiter sunt retinenda ac pro-
mulganda, uel ad apostolicam sedem referatur 281 de talibus.
§. I. Quam ob causam luculentius et magna uoce pronun¬
ciare non timeo 29; quia, qui illa30, que diximus sanctorum
Patrum statuta, que apud nos canones pretituiantur3im
(siue sit episcopus32n, siue clericus, siue Iaicus)33, non***
indifferenter recipere 34 conuincitur, nec catholicam et apo¬
stolicam fidem, nec sancta quatuor euangelia 35 utiliter et
efficaciter ad effectum36 suum retinere37 uel credere pro¬
batur 38.

C. IL    Corripiendi sunt, qui decreta Romanorum Pontificum
«e^39a fi^yj^i Jiahent, uel non obseruant.

Item Nicolaus Papa clero Constantinopolitano^^:
Si decreta Romanorum Pontificum non habetis, de ne¬
glectu atque incuria estis arguendi.    Si uero habetis et non
obseruatis, de temeritate estis corripiendi et increpandi4i.

C. III. Ad quos recurrendum sit, cum sacrae scripturae
auctoritas non occurrit.
Item Innocentius* Papa^.
De quibus causis nulla soluendi ligandique43 auctoritas
in libris ueteris testamenti, quatuor44 euangeliorum cum totis
scriptis apostolorum apareat, non 45 a ad diuina recurra-
tur46b scripta greca. Si47e** nec in illis, ad catholicae
ecclesiae historias catholicas48, a doctoribus catholicis
scriptas, manum mitte49. Si nec in illis, sanctorum exempla
perspicaciter recordare. Quod si in50d his omnibus inspectis
huius questionis qualitas non lucide inuestigatur, seniores
prouinciae congrega5i et eos interroga. Facilius namque
inuenitur, quod a pluribus senioribus queritur. Verus
etiam52 e repromissor Dominus ait53; „Si duo ex uobis uel
tres conueniunt super terram in nomine meo, de omni re,
quamcunque petierint, fiet illis a patre meo."

DISTINCTIO   XXL
GRATIANUS.

I. Pars.    Decretis ergo Romanorum Pmtificum ei sac,ris
canonibus conciliorum ecclesiastica negotia, et supra monsiraium
 

EDITIO   ROMANA.

Dist. XX. Pars. I. a) expositionibus b) eis: deest e) In negotiis d) desideret e) sacr. quidem scriptur. —
e. I. a) Leo Papa IV. b) aliquem e) regulas id est quae d) quibus autem in e) iudic. sunt canones apostoL *
f ) Gangr. Antiochensium, Laodicensium, Constantinopolitanorum, Ephesinorum, Chalcedonensium, Sardic. g) post Hilarii,
„Symmachi" esposi Hormisdae „Simplicii" nowima m^eriectóswn^ h) definiri i) tunc si illorum \i) sì-, deest 1) referendum
m) canonum nomine praetitulantur n) sit ille episcopus — e. 2. a) vel : deesi b) Nicol. I. Photio in epistola cuius initium
est: „ Postquam B. Petro'' — e. 3. a) non: dee.'it b) recurre e) post graeca interiectum est : Si neque in illis, canones**
apostolicae sedis intuere.   d) in: deest   e) enim

NOTATIONES   CORRECTORUM.
 

Dist. XX. CI, * [Sunt canones] apostolorum; Indicat ca¬
nones et regulas, ex quibus constat corpus vel codex canonum, de quo In
praefatione dictum est, quo Romani Pontifices praesertim in iudiciis ute¬
bantur; in quo codice sunt canones tantum, non synodalia gesta, ut
superius Nicolaus in e. Romanorutn, 19, distinct. scripsit.

** Carthaginensium: In codice canonum unica est synodus Car¬
thaginensis, continens canones triginta tres, qui ex variis conciliis Cartha-
gini habitis collecti fuerunt. Eos canones sedes apostolica videtur probasse,
et usa eis esse, quando in codicem canonum referendos curavit. Eosdem
etiam Graeci, quo ordine apud Latinos habentur, cum aliis praeterea multis
Africanarum synodorum coniunctos in linguam suam verterunt: et hi ipsi
sunt, quos iisdem numeris Anselmus, Burchardus et Ivo citant: quamvis
Gratianus interdum quidem his utatur, interdum vero  ex singulis Car-
 

thaginensibus conciliis canones accipiat, quod suis locis indicabitur. Et
de hac unica Carthaginensi synodo intelligendum est, quod habetur supra
dist. 16. e. prima adnotatio, vers. septima, quod hic declarandum dila-
tum fuit.

*** Non indifferenter; Anselmus, Deusdedit et Gregorius Pres¬
byter in Polycarpo habent: qui eadem indifferenter non recipit, ipse se con¬
vincit, minime catìiolicam et apostolicam fidem ad effectum suae retinere salutis.

C. ni. * Innocentius: Caput hoc non est inter epistolas Innocentii
primi, quae multae exstant; neque vero Innocentii secundi esse potest,
quum ante ipsum scripserint Burchardus et Ivo, a quibus hoc ipsum citatur.

** [Si] Canones: Verba haec, quae apud Gratianum deerant, sunt
apud Burchardum et Ivonem et Polycarpum, in quo Polycarpo habentur
hoc ipso loco, in quem sunt restituta.
 

Dist. XX. Pars. L 1) ABCDFH Ed. Bas. et alii sec Corr. 2) plerique: CSff 3) ABCDGH i) ABEGH 5) Mattìi. e XYI. v. 18.; erit lig. et in e.:
deesi: DEE 6) dans sibi: deest: EG 1) ABDEFG: desiderant vel committantur: H; desiderat: ff 8) ABCDFG\\ can. 1. 9) ABCEG;Leo scribit: F — Ep, IL
e. 6. scr. ao. 850. Ed. Ball. — .laffé no. 1977. Ans. HI, 123. ; Ivo Decr. IV, 72. ; Ivo Pan. II, 118. ; Coli. ir. P. Ili, 6, 6. ; I, 60, 9. Polyc III, 2(h 5. Corr. et R. citant
adliuc Detisdedit p. IL tibi tatnen niìiil invenimus. — B. canonem ex Anselmo haustum censet, itno esi ex Ivon. Panorm. 10) aliquos: DEH Edd. coli. o. Ivo Decr.
Ivo Pan. ; alios: ff 11) iudicari: Ans. Polyc 12) Codd. coli. o. Ivo Decr. Pati. 13) cum illis in canone; alii sec. Corr. orig. ap. Mansi XIV. 884.; cum
canone in illis; Ans. Ivo Decr. Polyc. 14) Codd. coli. o. Ivo Pati. 15) utuntur; Ivo Pan. 16) Codd. ei Edd. coli. o. orig. Ivo Pan. — sunt can. qui dicuntur
app. : Ans. Polyc. 17) Codd. coli. o. ; Constant. Ephes. : deest orig. Ivo Pan. ; Const. Eph. Chalc, Afric, ; deest: Anseltn. ; Afric. deesi: Polyc. 18) pontificum :
Ivo Decr. 19) Cyrici: Ivo Decr. 20) Greg.: abest ab orig., leguntur iatneti de Gregoriidecreialibus epp. nonnulla ead. epist. e.5. ex quo ipsum nomen ìiuc videttir
esse translatutn. 21) Codd. coli. o. -omnia nomina destmt ap. Ans. ei Polyc. 22) et: deest: Ans. Polyc. 23) simul: deest: H; similiter: Ans. Ivo Pan.
24) iudicant: Bóhm.        25) ABCDF wig. Ans. Ivo Decr. Pan. Polyc.         26) Codd. coli. o.       27) Codd. coli. o.        28) Codd. et Edd. coli. o. wig. Ivo Decr. Pan.

29) proferre non paveo: Atis.; pronunt. non paveo: Polyc 30)'qui illa: deest: Ans. Polyc. 31) ABCEFGH orig. Ans. Ivo Decr. Pan. Polyc. 32) Codd.coll.o.
Ivo Decr. Pan. — sive ut ep.: orig. 33) sive laicus: Ans. Polyc. 34) receperit ipse; m-ig. Ivo Dea-, cf. noi. *** Correct. 36) sanct. vera Christi IV. Ev.;
orig. Ivo Decr. Pan. ; nec s. q. e. u. et efflcac. : deest : Ans. 36) profectum ; EGH et alii sec. Cwr. 37) cf. noi. ** Corr. 38) probantur ; EG; prob. : deest:
Ivo Decr. || e a n. 2. 39) vel non : FG 40) Codd. et Edd. coU. o. — scr. ao. 862. — Jaffé no. 2030. — Coli. tr. P. 1,62,16. ; Caes. II, 48. ; Anselm. Ili, 33. a Correct.
citatur, sed nihil ibi invenitnus. 41) et increp. : deesi : D\\can. 3. 42) fragtn. incerti auctwis et temporis. Btirch. Ili, 128. (Ex decr. Innoc. papae) ; Ivo Decr.
IV, 70. ; (idem); CoU. tr. P. Ili, 6, 3. (in, 7, 3. Innoc. p.) ; Caes. Il, 2.; Polyc. VII, 3. (VH, 2, 4. nsque ad vocem: interroga.) 43) vel lig. : EG 44) et quat. ; D;
vel quat.: F; et novi testamenti quat.; E& 46) Codd. coli. o. Burch. (Cod. Frib.) CoU. tr. P. Polyc. 46) AB Ed. Basii.; recurrite: DEFGH Coli. tr. P. Polyc;
recurrito; C Btirch. il) Codd. coli, o.; ap. Polycarp. desunt verba sequentia: Si nec in illis . . ,, manum mitte. 48) cath.: deesi: G 49) mittite: EGH
50) ABCDEG; quod in omnib.; F; quod si in his omn. Burch. (ast in Cod. Friburg. deest: in) Polyc 51) congregato; D; congregate .... interrogate; EGH
52) ABCDGH Edd, coli. o.    63) Mattti. e. XVHI. v. 19,

Corpus iur. can.   Ed. Friedberg.                                                                                                                                                                   "