339
 

DECRETI PRIMA PARS DIST. XCVL e. 6-10.
 

340
 

C. VI.    Nec inperaior^^^ iura Pontificis, nec Pontifex iura
regia^^^ usurpet ^^^,

Idem [paulo inferius] 134.

Cum ad uerum* uentum est, ultra sibi nec inperator
iura Pontificatus arripuit, nec Pontifex nomen inperato-
riumi35 usurpauit, quoniam idem mediator Dei et hominum,
homo Christus lesus, actibus i36 a propriis et dignitatibus
distinctis offitia potestatis utriusque discreuit, propria uolens
medicinali i37 humilitate sursum efierri, non humana superbia
rursum in inferno i38b demergi, uti39 et Christiani inperatores
prò eterna uita Pontificibus indigerent, et Pontifices prò
cursu temporalium tantummodo rerum inperialibus legibus
uterentur, quatinus spiritualis actio ai46c carnahbus distaret
incursibus, eti4i'i Deo militans minime se negociis seculari¬
bus inpiicaret, ac uicissim non ille rebus diuinis presidere
uideretur, qui esset negociis secularibus inphcatus.

C VII.    A seculari potestate Pontifex prorsus nec 142 solai

nec ligari ualet.

Idem [in eadem, paucis interiectis] ^43.

Satis euidenter ostenditur, a seculari potestate nec solui
prorsus, nec ligari 144a Pontificem 1*5b^ quem constat a pio
principe Constantino (quem 14^6 e longe superius memoraui-
mus) Deum appellatum, cumi47d nec posse ii*^ Deum ab
hominibus 1*9 iudicari manifestum sili5Me, Sed et Theodosius
minor* sanctae sinodo scribens dixit Ephesinae primae.
,,Deputatus est igitur Candidianus, magnificendssimus
Comes strenuorum domesticorum, transire usque ad sanciis-
simam sinodum uestram, et in nullo quidem, quei^if facien-
dae sunt de piisi52 dogmatibus questiones seu potius ex-
positiones, communicare. Illicitum namque est eum, qui
non sit in 153 g ordine sanctissimorumi5-i episcoporum, ec¬
clesiasticis intermisceri tractatibus." (Et posi panca:) §. i,
His itaque manifestis i55b repertis, aparet conministrumi5>"i
Ignatium per inperialem tantummodo sententiam nullo modo
potuisse prorsus expelli. In cuius dampnatione quia pre¬
sulum quoque assensus est subsecutus 157, aparet fuisse i58
patratum id causa adulationis, non legitimae sanctionis.

C, Vili. Facta Pontificum inperator iudicare tion debet ^^^.
Idem Lodouico Inperaiori^*'^.
In scripturis narratur Constantinus inperator dixisse:
„Vere si propriis oculis uidissem sacerdotem Dei, antimi
aliquem eorum, qui monachicoi62 habitu circumamicti sunt,
peccantem, clamidem meam exphcaremi63a et cooperirem
eum, ne ab aliquo uideretur."   In quibus igituricib^ deside-
 

rantissimei65c fili, necessario commonemini, ut quemadmo¬
dum fide et religione ac honoris parilitate ei adequari
uidemini, ita quoque humilitate atque deuotione equiparari
nichilominus anheletis, ita ut in nuUo inferior eo, sed potior
inueniamini post exempla i^^d, qui talem se exhibuit ante
talia 167 e prorsus exempla. Sed heci68f quidem diximus,
cautos uos reddere cupientes, ut si de Domini i69 sacerdoti-
bus, qui iure patres l'^o dicuntur, aliquid contigerit uos audire,
quod confusionem piis mentibus ingerat, non infronitum,
sed pudoratos fihos Noe imitantes, patriam i7ig de reliquo
uerecundiam contegads, ut affluenti, quemadmodum et iUi,
benedictione repleri moderante Domino mereammi.
 

C IX.
 

Regum et principum patres et magistri sacerdotes
censenti'r^'^^^.
 

Item ex epistola Gregorii [VII.| ad Hermannum
Metensem Episcopum, [lib. Vili, epist. 2i,]i73
Quis dubitet sacerdotes Christi regum et principum
omniumque fidehum patres eti7* magistros censeri? Nonne
miserabilis insaniae esse cognoscitur ^7.5, si filius patrem,
discipulus 176 magistrum sibi conetur subiugare, et iniquis
obfigationibus illum suae potestati subicere, a quo credit
non solum in terra, sed etiam in cehs se hgari posse et solui?

C X, Auctoritas sacra Ptmtificum ei reqalis'^'^'^ potestas
huius muniti gubernacula regii ^'<^'-.
Item Gelasius Papa Anastasio Inpera.tori'^"''-^.
Duo sunt* quippe 18^, inperator augustei''^^. quibus prin¬
cipaliter hic mundus regitur: auctoritas sacra 182 Pontificum,
et regalis potestas. In quibus tanto grauius est pondus
sacerdoium, quanto etiam prò ipsis regibus i83 hominum in
diurno sunt reddituri examine rationem. Ei post pauca i84 ;
§. i, Nosti'85 itaque inter heci86 exi^? iilorum te pendere
iudicio, non illos ad tuam possei^*^ redigi uoluntatem.
§, 2, Talibus igitur 189 institutis, talibusque fulti auctoritati¬
bus plerique Pontificum, ahi reges, ahi inperaiores excom¬
municauerunt i9'*. Nam si speciale aliquod de personis
principum requiratur exemplum, B, Innocentius Papa Archa-
dium inperatorem (quia consensit, ut S, lohannes '9i Criso¬
stomus a sua sede pelleretur) i92, excommunicauit**. B,
etiam 193 Ambrosius, licet sanctus, non iamen uniuersalis
ecclesiae episcopus, prò culpa, que ahisi94 sacerdotibus non
adeo grauis uidebatur, Theodosium Magnum inperatorem
excommunicans ab ecclesia exclusit i95; qui etiam in suis
scriptis ostendit, quod aurum non tam pretiosius sit plumuo,
quam regia potestate sit altior ordoi96b sacerdolahs, hoc
modo  circa principium  sui   pastoralis   scribens:   „Honor,
 

EDITIO   ROMANA.

Dist, XCVI. e. 6. a) sic actibus b) infernum e) a: dee.st d) et ideo militans Deo — c.7. a) nec ligari prorsus
nec solui b) posse Pontifie. e) quod à) cum: deesi e) est f) eis quae g) ex h) comm. nostram i) manifeste —
c.8. a) exspoliarem b) igitur: deesi e) desideratissime d) illius exempla e) alia f) hoc g) paternam — c.9. a) esse
censentur — e, io.   a) regunt   b) dignitas
 

NOTATIONES    CORRECTORUM.
 

C. VI. * Ad verum; Post ultima verba capitis antecedentis sequitur
continenter in eadem Nicolai epistola: Fuerunt ìiaec ante adventtim Christi,
ttt quidam iypice reges simul et sacerdtdes exsistcrent. Quod S. 3lelcliiseili:ch
fuisse sancta prodit ìiistoria, quotlque in membris suis diabolus imitatus {nipote
qui semper quae divino cultui conveniunt sibimet tyrannico spiritu vendicare
contendit), ut pagani imperatores iidem et maximi pontifices dicerentttr. Seti
quum ad verutn ventutn est, eundem regem aitjtie Honiificem ultra sibi, etc.
Nihil autem mutatum est, et ob glossam, et quoniam est initium capitis.
Nonnulla vero alia huc pertinentia notata sunt, supra distinct. 10. cap.
Quoniam.

C. VII.   * Theodosius minor; Verba haec sunt accepta ex epistola
 

Theodosii ao Valontiniani Imperatorum, synodo Ephesinae per Candidia-
num missa, quae est in extremo primae actionis ipsius synodi. in versione
antiqua, quao serv.atur In bibliotheca Vaticana, et quae Lutetiae edita est,
eadem piane hoc loco habentur verba cum his, quae refert Nicolaus, et
optimo conveniunt cura graecis.

ex. * Duo sunt: Caput hoc sumtum est ex eadem epistola Gre¬
gorii VII. ex qua antecedens, et ab hoc initio usque ad verbum: voluntatem,
sunt verba ipsius Gel;isii ex epistola, quae habetur impressa, citata a Gre¬
gorio VII.

** Excommunicavit; Si hic interponatur caput, Alius item, infr. 15.
q. 6. haec pars epistolae integra habebitur.
 

Dist. XCVI.    can. 6.    131) Codd. coli. o.        132) regalia: ARC      133) in AB rubrica deest       V31) Ipsa tamen verba desumta sunt ex Gelasii ioino de
anatìiematis vinculo. — Coli tr. P. I, 62, 7.          135) imperatorum: EFGH CoU. tr. P.         136) Cotld. et Edtl. coli o.; si actib.; CoU. tr. P.         137) homines

medìcin.: PffP" 138) ffodd. ei Pdd. coii. o. ffoii. ìj. P. ; inforna : or/./. 139) et ut: Pdd. coii. o. HO) Cotld. et EtltL cuU. o. 141)/i. i| ca n. 7. 142) nec:
deest: ABCD 143) Aws. I, 71. (75. can.: non ergo quales in fine); CoU. tr. P. I, 62, 8. 29. 144) Cotld. coli o. CoU. tr. P. 145) Corld. et Edd. foli. tt.
146) ABCDF Edd. coli o. lil) Codd. et Edd.coll o. Ans. Coli tr.P. 148) posset Deum appellatum: EGH 149) omnibus: D Ans.; hominibus omnibus:
Ed. Bas. 150) Codd. et Etld. coli o. Ans. Coli tr. P. 151) ib. — Turrecrem, 152) his: EtltL Lugdd. II. HI. 153) Codtl et Etld. ctdl. o. Culi tr. P. 154) serenis-
simorum; ABF; sanctorum: EGH 155) Codd. coli o. 156) ABCDF Coli tr. P.; comm.vestrum: Pffff 157) consecutus: Pffff 158) esse: Pff; fuisse: dee.st: H \\
e an. 8. 159) imperatori. . . non licet: Pffff 160) imo ex eadem epistola Nicolai ad Michaèlem. — Coli tr. P. l e e 29. 161) vel : EGH 162) in monachali : Edil.
coli. o.pr. Lugtld. IL IH. 163) ABCDF CoU. tr. P. ; explicassem et cooperuissem: oriq.; explic. .. illum: AB ICA) Cudd. et Etiti, coli. o. Coli. tr. P. 165) ABCDF
Ed. Bas. 166) Codd. coU. e CoU. tr. P. 167) Codd. et Edd. coU. o. CoU. tr. P. — Corr. 168) ABCDF Culi. tr. P. 169) dominis : Etld. Arg. Btis. Ilo) add. : animarum :
Etld.coll.o. Ili) ABCDF Coll.tr.P. iti GH errore scribae: patris iam || can. 9. 172) APPP 173)Item Gregorius: pff'ff— scr. no. 1081. tip. .luffe Monum. Gregor.
pag. 457. — .Tuffétto. 3921. — Ivo Decr. V, 378. (can. contin.) Ivo Pan. Y, 108. {nin. contin.) Aì(n. I, 84. imineriio a Corr. ei 11. laudatur, nniii canon iste ex epistola
Gregorii citata desximtus quidem est, non iamen Gratiani respondet. 174) et: tleesi: Ivo Pan. 175) cognoscotur: ib. 176) si discip. : Pffff||can. 10. 177) re¬
gum: AP 178) Codd. coli 0. pr. D (gerat) 179) potius ex eadem ep. Gregorii VII. — Jaffé Mon. l e pag. 457. ; Pulyc I, 27, (29,) 2. (§. 2. deeb,t et alia sequutdur)
180) quippe; deesi; Polyc. 181) et auguste; Ivo 182) sancta: orig. Ivo Polyc. 183) rogiuiinibus: Edd. Lugtld. II. IH. Polyc. Corr. — regibus vel legibus :
Edd. coli rei 184) et paucis interpositis inquit: orig. Ivo 185) Ans. I, 73. (84. caw.; quod autem postula.sti — contin.) 186) inter haec: deest: Ivo 187) ex:
deest: Polyc 188) velie: or/?. \ns. Ivo Polyc. 189; ergo: /oo 190) excommunicaverint. Nam .. aliquid : Pffff 191) loh. : deesi; AP 192) expelleretur:
Aws.    193) et: orig. Ivo   194) ab aliis: D Edd. coli. o. pr. Lugdd. U.Ul. — orig. Ans.   195) excludit; AB Ivo   196) Codd. ti Edd. coli. o. ; gradus: Ivo