Corpus iuris canonici. (v. 1)

(Graz :  Akademische Druck- u. Verlagsanstalt,  1959.)

Tools


 

Jump to page:

Table of Contents

  Page [357-358]  



DECRETI

PARS   SECUNDA,
 

CAUSA    I,

GRATIANUS.

Quidam habens filium obtulit eum diiissimo cenobio; exacius
ab abbate et a^ fratribus decem libras soluit, ui filius suscipere-
iur, ipso tamen beneficio etatis hoc ignorante. Creuit puer, et
per incrementa temporum ei offitiorum ad uirilem etatem et
sacerdotii gradum peruenit. Exinde suffraganiibus meritis in
episcopum eligitur, interueniente obsequio ei paternis precibus;
data quoque pecunia' cuidam ex consiliariis archiepiscopi, con¬
secratur iste in antistitem, nescius paterni obsequii ei oblatae
pecuniae. Procedente nero tempore nonnnllos per pecuniam
ordinauit, quibusdam uero gratis benedictionem sacerdotalem.
dedit; tandem apud metropolitanum suum accusatus et conuictus
sententiam in se dampnationis accepit. (Qu. I.) Hic primum
queritur, an sit peccatum emere spiritualia? (Qu, IL) Secundo,
an prò ingressu ecclesiae sii exigenda pecunia, ueV^ si exacia
fuerit, an sit persoluenda? (Qu. III.) Tertio, an ingressum eccle¬
siae uel prebendas emere sit stjmoniacum? (Qu. IV,) Quarto, an
iste sit reus criminis, quod eo ignorante pater admisit? (Qu, V.)
Quinto, an liceat ei esse in ecclesia, nel fungi ea ordinatione,
quam paterna pecunia est assecutus? (Qu, VI,) Sexto, an illi,
qui ab eo iam symoniaco ignoranter ordinati snnt, sint abiciendi,
annon? (Qu, VII,) Septimo, .si renuncians suae heresi sit reci¬
piendus in episcopali dignitate, uel non ?
 

QUESTIO   I.
GRATIANUS.

I. Pars.    Quod autem spiritualia emere peccatum sii, pro¬
batur multorum auctoritatibus'^^.

AH enim Leo Papa^:

C I.    Symoniaci gratiam non presiant, quam
querunt uendere.
Gratia* si non gratis datur uel accipitur, gratia non est.
Symoniaci autem non gratis accipiunt : igitur gratiam, que
 

maxime in ecclesiasticis ordinibus operatur, non accipiunt.
Si autem accipiunt, non habent; si autem non habent, neque
gratis, neque non gratis cuiquam dare possunt. Quid ergo
dant? profecto quod habent? quid autem habent? spiritum
utique mendath. Quomodo hoc probamus? quia si spiritus
ueritatis (testante ipsa ueritate3, de qua procedit) gratis
accipitur, proculdubio spiritus mendatii esse conuincitur,
qui non gratis accipitur 4.

C IL    Inaniter sacerdos dicitur, quicumque^ symoniace

ordinatur.
Item Gregorius Siagrio Episcopo Augustodunensi,

[lib, VIL epist, no,] 6*
Quicumque   studet  predi  datione 7  sacrum ordinem8
percipere 9 a, sacerdos io b non est 11*=, sed concupiscit inani¬
ter tantummodo dici 12.

C III. Spolietur honore, qui ecclesiam per pecuniam obiinei^^.
Item^^ in Regisir0'^^^*.
Presbiter si ecclesiam per pecuniam obtinuerit, non
solum ecclesia priuetur, sed etiam 16 sacerdotii honore
spolietur, quia altare 17, et decimas, et Spiritum sanctum
uendere ueli8 emere, symoniacam heresim esse, nullus fide¬
lium ignorat.

[CIV.] 19 a
Idem [Gregorius I. dieta epist. no. lib. VII.]20b*
Benedictio illi21 in maledictionem conuertitur22, qui ad
hoc, ut fiat hereticus, promouetur.

C V.    Partem habebit cum Symone, qui contra symoniacos
uehementer non exarserii^^.
Idem in eodem^^*,
Quisquis per pecuniam25 ordinatur, ad hoc, ut fiat here¬
ticus, promouetur.    Quisquis ergo26 contra symoniacam et
neophitorum heresim prò offitii sui loco 27 uehementer non
arserit28a^ cum eo29 se30 non dubitet habiturum3i portio¬
nem, qui 32 prius commisit hoc piaculare flagitium.
 

EDITIO   ROMANA.

Causa I.    Quest. I.   a) auctoritate  —   e. 2,    a) mercari     b) dum non officium  sed nomen  attendit, sacerdos
e) esse — e 3.   a) ex Regesto — e 4.   a) C IV. De eodem   b) Item — e 5.   a) exarserit
 

NOTATIONES    CORRECTORUM,
 

Quaest. I. CI. * Gratia: Simillima primis verbis huius capitis
habentur in epistola Leonis I. Nicetae Aquilegiensi episcopo scripta, quae
est 84. Loquens enim de gratia ait: quae t lisi gratis detur, noti est gratia, sed
merces.   Reliqua apud ipsum non sunt inventa.

C. IL   * Caput hoc ex originali est emendatum et locupletatum.

C. IH. * Non est inventum in regesto B. Gregorii, unde videtur citari.
Similia habentur apud Gregorium VH. lìb.6. reg. in indice concilii eo anno
habiti, et in concilio Turonensi sub Carolo M., e. 15., in Remensi e. 21.,
Moguntino sub Rabano e. 12., et altero Moguntino sub Arnulpho cap. 5. et
infra eadem quaest. 3. cap. Aliare, quod ibi citatur ex Paschali.

C. IV. * In aliquot vetustis exemplaribus caput hoc coniunctum est
superiori, et praeter epistolam 110. indicatam, eadem sententia habetur 1. 4.
epist. 55. et lib. 5. epist. 107. episcopis Epiri.
 

C. V. * Verba prorsus ipsa huius capitis non sunt inventa in epistolis
B. Gregorii. Verum Paschalis Papa IL (ut est apud Ivonem ac Polycarpum)
citat haec ex ipso B. Gregorio, ac simillima prioris partis huius capitis sunt
lib. 4. epist. 55. et 56., posterioris vero partis lib. 10. epist. 33. Victori epi¬
scopo. Et Ioannes Diaconus lib. 3. cap. 4. scribit, generalem sententiam a
B. Gregorio contra simoniae et neophytorum haeresim prolatam in epistola
Victori scripta contineri. Cap. 42. conc. Meldensis ab Ivone p. 5. e. 75.
citatum partim convenit cum ipsa epistola Victori scripta, et partim cum
iis, quae Ivo et Polycarpus citant ex Paschali, et cum his, quae hoc loco
refert Gratianus. De qua haeresi e Gallia eiicienda Gregorius lib. 4.
epist. 51. scribit Virgilio Arelatensi, et lib. 7. epist. 110. Syagrio et aliis
episcopis Galliae.
 

Causa I.    Grat.    1) a: deesi; AEGH   2) vel .... persolvenda: deesi; AB

Qu e st. I. 1) Cod/1. ei Edd. coll. o. \\ e an. 1. 2) Desumium. caput est ex respotisione Humberti Carditialis de simoniacis, e 4., quae est apud Marteniutn Tìies.
t. IV. 3) Matth. e 10. 4) add.: vel datur; EOHEdd. coll o. || can. 2. 6) qui: EOH 6) Augustensi: EGH — Ep. 106. scr. ao. 599. lib. IX. Ed. Maur. — Jaffé
no. 1263. — Aws. VI, 77.; Polyc. Il, 2, 15. (caw. ; nuntio apud vos) 7) per dationem: Edd. coli o. pr. Arg. Bas. (iti qua leg. : donatione) Few. I. Nor. 8) hoc
(sacr. ord.: deest): orig. 9) ABCEFGH Ed. Bas. Ans. (ubi sacr, ord.: deest): Polyc; accipere: P Edd. coli rei. 10) Codd. etEdd. coll. o. Ans. 11) Codd.coll.o.
pr. A 12) nomen: Polyc. (tantum.: deesi) || can. 3. 13) Spol. sacerdos honore et ecclesia: EQH 14) idem: EOH 15) Codd. coll e Alger. — ApudBeriìioldum
Cotistant. in apologetico prò Gregorio VII. haec citantur ex Epistola Gregorio M. ad Clemeniem Bizaeenum (lib. IV. I^p. 13.), ubi iamen multo aliter iiabentur. interior
capitis pars itifra quaest. 3. c.14. citatur ex Paschali l., apud quem non est inventa — Alger. HI, 38. 16) et: deest: Alg. 17) et altare: ib. 18) vel emere: deest:
ib. Il can. 4. 19) Codd. coll. o.pr. D 20) Codd. coll. o. — cf. ad. e 2. — Burch. I, 21. (Ex Conc. Meldensi, in quo Gregorii ep. citatur); Ans. VI, 80.; Ivo Decr.
V, 75. (ex C. Meldensi); V, 112. (caw.; dum non attenditur); Polyc. H, 1, 15. (can.: nuntio apud nos in fine) 21) illa: GH 22) convertetur; ff; vertitur:
Ed. Bas. Il can. 5. 23) arserit: DEH; vehementer: deest: AB 24) Fontem huius capitis invenimus epistolam ad Mediol. eccl, quam Paschali I. supposuit Wido,
musicus quidam (fortassis Guido Aretinus Camaldulensis monacìius), de qua re videsis Berthold. Const. (ed. Martin. Oerberi. 1742.) p. 204. — Burch. I, 21. (ex C.
Meldonsi) ; Ans. VI, 77. (88 Gregor. Victori Ep.) — Ep. 29. lib. XII. Ed. Maur. — huius verba epistolae auctor imitatus esi) ; Deusded. IV, 53. (Ex Decr.
Paschalis U. can. : fraternae mortis incurrit) ; Ivo Decr. Il, 84. (ut ap. Deusded.) ; ib. V, 75. (Ex. C. Meldensi ; caw. ; cavendum est summopere) Coll. tr. P.
I, 55, 39.; e/. PoÌ2/c.II, 1,18. (Gregor. Victori Episcopo) 25) pecunias: Ivo Decr. 84. 26) ergo: deesi; Deusd. Ivo Decr. 15.8i.; add.: ad hoc facinus videlicet
simoniacae aut neoph.: Aws. ; apud quem hoc est iniiiutn canonis 27) hereseos emendandum officii sui consideratione; Aws. 28) ABD Atis. Deusded. Ivo
Decr. 75. 84. Coll. ir. P.; vehem.: deest: B 29) ipso: Aws.; Simone mago: Ivo Decr. 75. 30) se: deesi; AAws. 31) habere: Aws. Deusded. Ivo Decr. 76.
32) a quo . . . sumsit exordium ; Aws. ||
  Page [357-358]