851
 

DECRETI SECUNDA PARS CAUSA XX. XXI. QUEST. I. e. i.
 

852
 

abbates, qui non in fructum animarum, sed in auariciam et
turpe lucrum inhiantes, quoslibet homines circumueniendo
totonderunt, et res eorum tah persuasione subripuerunt,
penitenciae canonicae utpote turpis lucri sectatores subia¬
ceant. Hii uero, qui illecti comam deposuerunt, in eo, quod
ceperunt95, perseuerare cogantur, res uero eorum heredibus
reddantur.
 

QUESTIO   IV.

GRATIANUS.

I. Pars. Quod uero ab uno monasterio in aliud districtius
transire monachis liberum sii, ex Concilio Triburiensi habetur,
in quo sic siutuinm esf^:

C I.    Non suni prohibendae uirgines sacrae, que causa
religionis aliud monusierium adire desiderant'^.

Virgines sacrae 3 si prò lucro animae suae 4 propter
districtiorem uitam ad aliud monasterium pergere5 dispo-
suerint6, ibidemque conmanere decreuerint7, sinodus con-
cedit8. Si uero fuga disciplinae alium locum quesierint9,
redire cogantur.

Gratian. Quod auiem de uirginibus sacris hoc capitnlo'^'^
stutuitur de monachis etiam conséquenter inielligiiur, deii^ quo¬
libet etiam clerico.

IL Pars.   §. i. Sed obicitur illud Basilii^^*:

C IL    Vota monachi sine consensu abbatis sui
irrita^^ snnt.
Monacho 14 non liceti5 uotum uouere sinei6 consensu
abbatis suii7; sii8 autem nouerit 19, frangendum erit 29.
Iiem illud Agaiensis Concilii, [e. 27.]21:

C III.    Monuchum nullus suscipiat ani ordinet absque
abbatis sui permissu.

Monachum, nisi aut 22 permissu abbatis sui aut uoluntate
ad alterum monasterium conmigrantem, nullus abbas susci¬
pere aut retinere presumat; sed ubicumque fuerit, abbati suo
auctoritate23 canonum24 reuocetur25. §. i. /iem26: Clericis
sine conmendaticns epistolis 27 a episcopi sui licentia non
pateat euagandi. In monachis quoque presentis 28 senten¬
tiae forma seruetur, quos 29 si uerborum increpatio non
emendauerit, etiam39 uerberibus statuimus coherceri. §. 2.
Seruandum quoque 3i de monachis, ne eis ad solitarias cel¬
lulas liceat a congregatione discedere, nisi forte probatis
post emeritos labores, aut propter infirmitatis necessitatem
asperior abbatis32 regula33b* remittatur. Quod ita demum
fiet34c, ut intra eadem monasterii septa manenies, tamen
sub abbatis potestate, separatas habere cellulas 35 permittan¬
tur. Abbati36 quoque** singulas diuersas37 cellulas aut
plura monasteria habere non liceat, nisi tantum propter in-
cursum hostilitatis 38 intra muros receptacula collocare.
 

Gratian. Verum hoc intelligendum esi de monachis religiose
nineniilms, quibus uota specialis abstinentiae uel alicuius distri¬
ctionis, que generalem consuetudinem suorum fratrum excedui,
sine ubbutis^^ consensu uouere non licet, ne super eos fr uires
scundulizeninr. Causa eiiam illorum statutum est hoc, qui regu¬
larem disciplinam subierfugienies peregrinationis uota sibi assu¬
muni, quod nec monacho, nec alieni clerico licet, ne hac occasione
ad secularem conuersationem redeat.
 

CAUSA   XXI.

GRATIANUS.

Archipresbiter cuiusdam ecclesiae preposituram alterius ac¬
cepit, nec priorem uult relinquere ; secularium quoque negociorum
procurator efficitur; claris ei fulgidis uestibus se exornuns ab
episcopo suo corrigitur'^^-f relido suo offitio ad .secularem iudi¬
cem hubei confugium. (Qu. I.) Qneriinr^^, un clericus in duabns
ecclesiis possit conscribi? (Qu. IL) Secundo, si unam uoluerit
relinquere, un liceat ei ad alium transire? (Qu. III.) Tertio,
an procuraiiones secnlurium negociorum clericis liceut suscipere?
(Qu. IV.) Qnurto, an claris ei fulgidis uestibus eis ornari
expediat? (Qu. Vi) Quinto, an ab episcopo correpti'^ suum
offitium relinquere, ei ad secularem iudicem confugere naleani?
 

QUESTIOI.

GRATIANUS.

In duabus ecclesiis aliquem posse connnmerari, septima
Sinodus prohibet, dicens [e. 15.]'':

C I.    In duabus ecclesiis clericus conscribi
non^^  debet.

Clericus ab6 instanti tempore non connumeretur in dua¬
bus ecclesiis. Negotiacionis enim est hoc et turpis lucri 7
commodum8b, et ab ecclesiastica consuetudine penitus
alienum. Audiuimus enim ex ipsa dominica9 uoce, quodi9
nemo potest duobus dominis seruire. Autu enim unum
odio habebit, et altemm diliget : aut unum sustinebit, et aite-
rum contempnet. Unusquisque enim 12 secundum aposto¬
licam 13 uocem in 14 quo uocatus est, in hoc debet manere, et
in una locari ecclesia. Que enim per turpe lucrum in eccle¬
siasticis rebus efficiuntur ahena consistunt a Deo ; ad uitae
uero huius necessitatem studia diuersa sunt. Ex eis 15= ergo,
qui uoluerit, acquirat corpori icd opportuna. Ait enim Apo¬
stolus 17: „Àd ea, que michi opus erant, et his cpii mecum
sunt, ministrauerunt manus istae." Et hec quidem in haci8e
seruanda 19* urbe. Ceterum in uillis**, cpie foris sunt,
propter inopiam hominum indulgeatur.

Gratian. .S'ed duae ecclesiae inielUguntur ecclesiue iluarum
ciniiaium, in quibus nullus debei conscribi.
 

Causa X.   Quest. IV.
pitur   b) Primum quaeritur -
 

EDITIO   ROMANA.

e. i.   a) et de — e. 3.   a) literis   b) abbatis licentia*    e) fiat — Causa XXI.   a) corri-
- Quest. I.    CI.   a) nullo modo   b) proprium   e) his    d) corporis   e) hac a Deo

NOTATIONES   CORRECTORUM.
 

Quest. IV. C. IL * Sensus huius capitis aliquo modo elici potest ex
sermone 2. de institutione monachorum, et cap. 28. monasticarum constitu¬
tionum B. Basilii.

C. IH. * Licentia: Haec vox abest a vetustioribus conciliorum edi¬
tionibus, et duobus codicibus Vaticanis, duobusque item Gratiani exem¬
plaribus. In recentioribus autem Coloniensibus editionibus legitur; asperior
ab abbatibus regula permittatur. Sed apud lulianum antecessorom Novella
123. num. 53., ubi simile habetur, licentia abbatis requiritur.

** Abbati quoque: Sic in aliquot conciliorum editionibus.   In aliis
 

autem [orig. Hisp], praecipue in Coloniensi quatuor tomorum legitur : abba¬
tibus quoqtie singulis diversas cellulas.

Causa XXI. Quest. I. C. I. * Deo servanda; Antea (Edd.coll.
o. pr.Arg.] legebatur; iti hac urbe servantlum. Emendatum est ex Anastasii
exemplaribus; graece enim est: ìv tailztj ry Oeotpv/.t/xrip nij/.ei. Apud
Ivonem est: in hac servatida urbe.

** Villis; Graece est: /wQioig, quod latius patet. Significat enim
saepe regiones.
 

Causa XX.    Quest. IH.   can. 6.   95) acceperant; Edd. coll. o. pr. Bas.

Causa XX.  Quest. IV.  can. 1.  1) e. 26. Cowc;i. Tribur.hab.ao.895.redacius in compendium; — Beg.1,180.; Burch.YTU,22.; IroDecr.YU,i2.; Coll.tr.P.
IH, 12, (13,) 3. ; Coii. iredec. ff. IH, 26.    2) volunt: A; voluerint: Cff    3) sanctimonialis: Beg.    4) add.: cum licentia abbatissae suae (propt. . . . vit.; deest): ib.

5)  ire; Ivo Coll. ir. P. 6) disposuerit: Beg.; disponunt: Burch. 1) decrevit: ffe^i. 8) concedi: Beg. 9) quaerit . . . cogatur: ib. 10) capitulum; ACDEGH;
statuit; EOH 11) Codd.coll.o. || can. 2. 12) imo ex poeniietitiali Theodori ap. Hildenbrand §. 205. — ffiirci;. Vili, 9. ; Ivo Decr.YU, 32. ; CoU. tr. P. 111,11, (12,) 9.;
Polyc. IV, 34, (35,) 15. ; CoU. tredec. ff. IH, 124. 13) nihil valent : ff ; fieri non debent : A 14) monachum : Bff ; monachis : ffd. Bas. 15) liceat : Coll. tr. P. Polye
10) sine; deest: orig. 17) sui: deest: ib. 18) sin minus (vov.: deesi): ib. 19) voverint: Edd. Bas. Ven.U. 20) est: Polgc. || can. 3. 21) hab. ao. .506. ap.
Bitins II, 151.; 7.0 Decr. Ili, 157.; CoU. ir. ff. II, 28, 25. 37. 22) aut: deesi; orig. 23) sub auct.: EOH Ed. Bas. 24) canonica: CoU. tr. P. 25) revocentur:
Hisp.; finis canonis: ho 26) e 38.ib. 21) ADF orig. Hisp. Coll tr. P.; litteris vel epistolis: BEOH Ed. Bas. 28) par: orig. 29) quod: ABF 30) et.; deesi;
ffffff 31) add.: est; Affff 32) ab abbat.; orig. Hisp. 33) Codd. coll. o. orig. Hisp.; canonica regula: Coll tr. ff. 34) Cotld. coll. e pr. AB; — Edd. Bas. Nor.
Yen. I. orig. Hisp. Coli ir. ff. 35) cellas; CoU. ir. ff. 36) abbatibus; orig. Hisp. 37) diversasque: Etld. Bas. Lugdd. Par. 38) hospitalitatis: Hisp.
39) add.: sui; ABD

Causa XXL    1) Codd. coU. o.   2)ib.   3) correcti : ffffff

Causa XXI.    Quest. I.   can.l.   4) Aa6. ao. 787. — .er.s/o Awasias. — Aws. VII, 98, (110.); I«o ffecr. VI, 311. ; ffoii. ir. ff II, 12, 12.     5) Cotld. coll. e

6)  ab . . . temp.: deesi: Ans. 1) commodi: Aws. 7.o Coll. tr. ff. 8) Codd. coll. e Ed. Bas.; proprium commod.; Edd. rell; in graeco esi: aìa/i^joxeQÒsia::
9) Matth. e 6. v. 24. 10) quia: orig. Ans. Ivo Coll. tr. P. 11) servire etc. (aut . . . quae; deest): Atis. 12) ergo: orig. 13) cf. I. Cor. e. 1. 14) in':^deesi; 7.o
15) Codd. coU. 0. Ivo Coll. tr. P.       16) Cotld. et Edd. coti o. Corr.       17) .'\ct. e 20. r. 34.       18) Codd. et Etiti coll o. Ivo CoU. tr. P.       19) con.scrvanda: orig.