Corpus iuris canonici. (v. 1)

(Graz :  Akademische Druck- u. Verlagsanstalt,  1959.)

Tools


 

Jump to page:

Table of Contents

  Page 1289-1290  



1289
 

DECRETI SECUNDA PARS CAUSA XXXVL QUEST. I. IL e 1-5.
 

1290
 

nichil actum ante fuerit 19, raptum uppellundam negari non potest.
Sed non omnis illicitus coitus, nec cuiuslibet illicita defloratio
raptus appellatur. Aliud enim est^^ fornicatio, uliud stuprum,
aliud adulterium, uliud incestus, uliud rupins. §. i. Fornicatio ^^^,
licei uideatur es.se genus cuiuslibet illiciti coitus, qni fii extra uxo¬
rem legitimam, iamen specialiter inteUigitur in usu uiduarum, uel
meretricnm, uel concubinarum. §.2. Stuprum uutem est^^ pro¬
prie uirginum illicitu defloratio, quando uidelicet non precedente
coniugalipuciione utriusque uoluniute uirgo corrumpitur, putre
iniurium ad animum statim posi cognitionem'^^ non reuocunte.
§. 3. Adulterium uero esi alieni thori uiolaiio. Unde adulterium
dicitur quasi ad alterius thorum accessio. §. 4. Incestus esi
consang uineurum uel uffinium ubusus. Unde incesinosi dicuniur
qni consanguineis we/i5c affinibus snis'^^'^ abutuntur. §. 5. Ra¬
ptus admittitur, cum puella a domo putris uiolenter ducitur 17 e, ni
corrupta in uxorem hubeutur, siue puellue solummodo, sine
purentibus iuntum, sine utrisque uis illata constiterit; hic morte
mnlciainr. Sed si ud ecclesium cum ruptu confugerit, priuilegio
ecclesiue mortis inpunitutem promeretur.

Unde in Concilio Aurelianensi [I. e. 4.] legitur'^^:

C IH.    Si raptor cum raptu ud ecclesium confugerit,
quid 19 fieri debeut.

De raptoribus autem29 id constituendum esse2i censui¬
mus, ut, si ad ecclesiam raptor cum rapta22 confugerit 23, et
feminam ipsam uiolentiam pertulisse constiterit, statim
liberetur de potestate raptoris 24, et raptor, mortis uel pena-
rum inpunitate concessa25, aut26 ad seruiendum27 subiectus
sit, aut redimendi se liberam habeat facultatem. Si 28 uero
que rapitur patrem habere constiterit, et puella raptori29
consenserit, potestati patris excusata reddatur, et raptor
patri 39 superioris condicionis satisfactione 34 teneatur ob¬
noxius.

Gratian. Ex hac uudorituie liquet, quod aliquando nis
inferiur parentibus, et non puellae, cum dicitur: „ si puellu ra¬
ptori consenserit.'-'- Aliquundo utrique uiolentium perfefunt, cum
premiiiitur: ,,si ruptor cum ruptu confugerit^^^, et feminam
ipsam uiolentium pertulisse constiterit.^'- Puellue antem, ei33b
niyn parentibus uis infertur, cum uoluntate patris puella uiolenter
abducitur, ui eius patiutur concubitum, cuius copulae nnmqnum
udhihnit consensum. Hic auiem neqne parentibus, neque puellae
uim intulisse uidetur, cum neque illis prohibentibus, neque illu
renitente uiolenter ubduciu sii. Aliud enim est promissionibus
aliquam seducere, aliud uim sibi inferre. Unde, qniu neutri uis
illuia probatur, raptor hic^^^ iure dici non debei. Sed rapinu
dupliciter fieri diciiur ; aliquando enim res ipsu rupitur, uliquundo
ipsius rei usus iuntummodo uiolenter eripitur. Res ipsu tunc
rupitur, cum uiolenter domino eripitur, ut in perpetuum teneuiur;
aliquando nero non res ipsa affeciatur, sed usus eius domino pro¬
hibente uiolenter usurputnr. Hic ergo ruptum udmisit, quiu
florem uirginitatis puellae renitenti uiolenter eripuit.
 

QUESTIO   II.
GRATIANUS.

I. Pars. Nunc queritur, an purguto uicio rapinae raptor
in uxorem possit raptum uccipere? Quorum coniunctio auctoritate
sunciorum cunonum penitus prohibetur.

Legitur numque in Concilio Calcedonensi'^ e. 27.:

C I.    Raptores pnellurum et consentientes excommunicentur.
Eos 2, qui rapiunt puellas 3 a siue muheres sub nomine
simul habitandi, cooperantes4b, aut 5 conniuentes raptoribus,
decreuit sancta sinodus, ut, si quidem clerici sunt6, decidant'^
gradu proprio 8; si uero laici, anathematizentur.

C IL    Ob inmuniiutem sceleris uhiciuninr rupiores

uiduarum uel uirginum.
Item Simacus^^ [epistola ad Cesarium, e 3.]
Raptores igitur 19 uiduarum uel uirginum obn inmanita-
tem tanti facinoris detestamur; illos uehementius perse-
quendo, qui sacras 12 uirgines, uel uolentes uel inuitas,
matrimonio 13 suoi4b sodare temptauerint. Quos prò tam
nefandissimi criminis atrocitate a communione suspendi
precipimus.

[C  IIL] 15 a

Iiem louinianus Inp. Codicis lib. I. Ut. de Episcopis et
Clericis'^^^.
Si quis non dicam rapere, sed attemptare tantummodo i7
matrim.onii   iungendi  causa   sacratissimas   uirgines   ausus
fuerit, capitali pena feriatur.

C IV. De eodem.
Iiem ex Concilio Cubilonensi'^^.
De puellis raptis, necdum 19 desponsatis, in20 Calcedo¬
nensi concilio2i scriptum22a est, eos, qui rapiunt23 puellas
sub nomine simul habitandi 24, cooperantes et conniuentes 25
raptoribus, decreuit sancta sinodus, ut26, si quidem clerici
sunt, decidanta27b proprio gradu; si uero laici, excommuni-
zentur28c. Quibus uerbis datur 29 intelligi, qualiter huius 39
mali auctores dampnandi sunt3id, quando participes con¬
silii 32 et conniuentes 33 tanto anathemate feriantur, et 34 e
iuxta canonicam auctoritatem ad coniugia legitima raptam35f
sibi iure uendicare nullatenus possunt36g.

C V.    Excommunicentur rupiores uiduue uel uirginis^'',
cum sibi fauentibus.

Item Gregorius [Papa IL in Sinodo Romana]38*.

Si quis uirginem uel39 uiduam, nisi49 desponsauerit,
rapuerit 44, uel furatus fuerit in 42 uxorem, cum ^3 sibi fauenti¬
bus anathema sit.
 

Causa XXXVL   Quest. I.
b) et: deesi    e) hoc — Quest. IL    .   _     ., ^
e. 3.   a) C IH. De eodem   b) lovianus — e 4
g) possint
 

EDITIO   ROMANA.

e 2.   b) Fornic. autem     e) et     d) suis: deest     e) abducitur — e. 3.   a) perfugerit
CI.   a) puellas sive: deesi    b) aut Cooper. — e 2.   a) Symm. Papa    b) suo: deest

d) sint   e) ut    f) raptus
 

a) statutum    b) a: deesi    e) anathematizentur
 

NOTATIONES    CORRECTORUM.
Quest. IL   C. V.   * Factum est hoc caput ex 10. et 11. decreto Gregorii IL, qui in Codice canonum Iunior appellatur.
 

Causa XXXVL Quest.I. can.2. 10) fuerat: ACBff 11) est: deesi; ffffff 12) Codd. coll o. 13) est: deest: CD li) add.': pevactionem vel: EOH
1.5) Codd coll 0. 16)'* pr. A 17) Codd. coll e || can. 3. 18) Iiah. ao. 511. e. 2. ap. Bruns (eiin Hisp.) Il, 161.; — Burcìi. IH, 191.; Aws.X,57.(64.); Ivo Decr.
IH 108 • ho Pan. Il, 72.; Coll tr. ff. II, 29, 2.; CoU. duod. P. IV,261. 19) quid...deb.; deesi; BEGH; Decretum de raptoribus: A (rubr.: deest) 20) add.:
feminarum; Burch. ìvo Decr. Pan. 21) esse; deest: Ivo Pati. 22) rapto; Colltr.P. 23) convenerit: Hisp. 2i) add.: et parentibus reddatur; Ed.Bas.Lugdd.
Burch Ivo Decr. Pan. 25) concessa liberam habeat eundi facultatem: Burch. Ivo Pan. 26) aut . . . aut: deest: Burch. 27) aut serviendi condicioni; orig.
Coll ti: ff. ; aut ad serv. condicionem : Hisp. 28) seqq. desimi ei alia exstant: Burch. Ivo Decr. Pan. 29) add. : aut rapta : orig. 30) a patre ; orig. Hisp. Ans.
Colltr.P.   31) satisfactioni: ffisp.; satisfactionem; Aws.    32) ABCff   33) Codd. coll e   3i) ABCDF                                           „„^    ^    rs      . „t .„„     r> 7

Causa XXXVL Q u e s t. IL can.l. 1) ìiab. ao. 451. versio Dionys. — Ans. ded. VII, 61. ; Burch. IX, 35. ; Aws. X, 49. (66.) ; Zìjo Decr. VIH, 173. ; Polye
VI 4 32 • Caes X 84 • — versio Hisp - Coll. ir. P. Il, 10, 26. 2) hos ; Burcìi. 3) Codd. et Edd. coll. 0. ; rap. puellas : Aws. Polyc. 4) Codd. ei Edd. coll. 0. orig.
Coìlatt citt 0. 5) vel : A ; autem et ; Bnrch. Ivo 6) sint : Ivo Decr. 7) dee. a ; BCDEGH Edd. coll e ; — dee. de : Burcìi. Ivo 8) add. : suo ; Edd. coli 0. Atis.\\
e an. 2. 9) ABCDF; - scr. ao. 513. e. 4. ap. Tìiiel p. 725. -Jaffé no. ili. - Beg. H, 160. ; Aws. X, 58. (65.) ; Coll ir. ff. I 48,8 ; ffoivc VI, 8,11. 10) ig.: deest: AB;
vero: Coll tr. ff. 11) prò inmanitate; orig. ; ab immanitate; Polye 12) Deo sacratas: orig. 13) in matr.: BEI QH Edd. coll e pr. Bas. 44) Codd. etEdd.
coll e oriti. Beq. Coll tr. ff. Polye || can. 3. 16) Codd. coll 0. pr. ff; excommunicetur raptor viduae vel virginis sibi consentientibus; CD 16) Codd. coli o.j
lustinianus : Edd. coll 0. - cf'. supra Dist I. de pen. e 6. 17) tantum : ACDF || e an. 4. 18) imo ex Capit Hludovici 817. e. 23. in Mon. Oet-m. LL. I, |98. — e/.
Bened. Levit IH, 183. ; ei Cone Wormat ae 868. e. 77. - Beg. II, 157. ; Burcìi. IX, 36. ; Ivo Decr YUI, Ili. ; Ivo Pan. VI, 56. 19) nedum : Ivo ffaw 20) ita 111 :
21) add. : ubi DCXXX. patres adfuerant cap. 38. habetur (stat. est : deesi) ; orig.   22) CDF Beg. Burch. Ivo Decr. Baw. ; - e/, suprtxc. L   23) japuerant :
 

ong.

IvoPan.    24) cohab.;

29) Codd. : aperte ; (xrig.
 

25? cohiben\er-"o)Va"BM")T/i."""2^GTù                lìegf'' 27) Codd. et Edd. cóli 0. ; de ; Btirch. Ivo Decr. Pan.   ' 28) Codd. ei Edd. coll 0.

^^, t^uaa.. ap«i .^. <.'../. 30) huiusmodi ; Bffff 31) Codd. et Edd. coll 0. orig. Burcìi. Ivo Pan. 32) cons. : deesi; orig. Beg 33) cohibentes :orig Burch. (et :
deesi) 34) ABCDF Ed'. Bas. Turrecretn. Beq. Burcìi. ; et quod : orig. 35) Codd. coll e Turrecrem. 36) Codd. coll 0. Edd. Bas. ^en.^-}}- Par. Lugd.l. ttt-ig Beg.
Burcìi. Ivo Decr. 37) virginum : ffffff ||c a n. 5. 38) hab. ao. 721. e. 11. ap. Mansi XII, 264. ; Jaffe ante no. 1655. - Aws. ded. VII, 67. ; Aws. X, 49. (61.) ; Zro
Decr Vili 150.; Ivo Pan. VI, 54.; — cf. Burch. IX, 11. 12. 39) vel vid.: deest: Collatt citt 0. 40) quam sibi non: ong.; nisi desp. in uxorem: Zio Baw.
41) rap. vél; delst: Ans. tled. Ivo Derr.   42) in; deesi; Zt:o Pan.   43) vel consentiens ei : orig. Ans. tled. Ivo Decr.
 

favent.; tleest: ho Pan.
  Page 1289-1290