DECRETAL. GREGOR. IX. LIB. IL TIT. XXIV. DE IUREIURANDO. e. 12-16.
 

iuramento, quura clericos quosdam^ rehgìosi^ iurisiurandì
religione constringunt ad maiorera sohto'' pensionera sol-
vendam, veH praeslandum ahquid [nomine]^ beneficii prae¬
ter schiara pensìonem; quura autem ìnstituuntur ab episcopis,
iurant, quod antiquam pensionem et solìtam non augebunt",
Tuae igitur consultationì breviter respondemus, quod'o,
quum posterius iuramenlum ratione el Lateranensis concilii
auctoritate iuvetur", prirao praeiudicat, quod de cupiditate
processit. Ceterura iustura est'^^ ut'^ clerici [deperplexi]^^
prò periurio, quod vitare non"> possunt, ab ecclesiis per¬
petuo exclu dantur.

CAP. xn.i

Episcopi de periurio gravius quam alii eunt puniendi.   H. d. — 1.1. Illici¬
tum est Iuramentum de non praebendo subsidium coniunolo.  H. d.

Urbanus IIL^ Archiepiscopo^ Pisano*.
Quum quidara (Et infra: cf. e. 8. de temp. ord. I. 11.)
Consultationì tuae taliter responderaus^, quod ìn epìscopos,
qui suura transgressì sunt iuramentum, est tanto gravius
vindicandum, quanto maiori praeemìneni dignilate, et
eorura exeraplo facìlìus alii poterunt ad sirailìa provocari.
{Etinfra: cf. e. 8. de temp. ord. I. 11.) §. i. Illi vero*, quì
iurant, non loqui patri veF mairi vel sorori vel fratrì, aut eis
huraani tatis subsidium non^* exhibere, absolvendi sunt ab
ilhus observantia iuramenti, quura iUicilura sii el omnì con¬
trariura rationi; ìniuncta tamen eìs de hoc, quod raale iura-
veranf* poenitentia corapetend.

CAP. XIII.I

Non valet iurameulum monachi clauatrnra abiurantìs, et sibi de hoc gravis

poenitentia iraponilur.

IdemS.
Sicut ex literis tuae dìscretìonìs cognoviraus^*, R.-^
prior monasterii lui lator praesentium iracundiae calore suc¬
census praec jp; (aio mentis inslìnctu temerario iuramento firma-
viis, quod in claustro eiusdem monasterii, quo se vinculo
professionis adstrìnxit'', non esset cura G. ' raonacho ulterius
moraturus. f Quaerenti ergo tibi, quid super hoc circa eundem
monachum. sit agendum, Respondemus, quod, quum beatus
Benedictus in regula sua, quam fere omnes monachi profitentur,
iurare omnino prohibeat, non licuit raonacho supra dicto
teraerarium iuramentum facere; maxime^ quum^ fidera
professionis frangerei, et slabilitalis suae'" propositura
evacuarci". Ideoque circa eura tua solliciludo provideat,
quod talis ei poenitentia'^ ìniungatur, per quam omnipoienti
Deo de suscepto in vanum eius nomine satisfadat, ut'3 alius
quilibet exemplo eius deterrilus'* simile ahqiùd facere'^"
pertiraescal; ipse vero in claustro, quod hcite"' abiurare
non potuit 1', cura stabihtate perpetua suara poenitentìara'^
exsequatur, ita tamen, we'^ ex eo, quod ad praesentìam nostram
accessit, solita regularis beneficii porlione prìvetur.

CAP. XIV. 1
Vasallus, qni iuravit praelato, successoribus turare non cogitur.

Cleraens in.2

Veritatis amica simplicitas   ■\-nullis verborum falladìs,

nuUis appetii ambìguitatum involucrìs obfuscari.    [Frequenterà

igilur esi necesse, ui quae minus piene dieta videntur, et ambìguiiis

scrupulos possent  sane   dicla generare,   explanatione veridica
 

Tit. XXIV, Cap. XL 4) quidam: O^iWii. 5) ndd.; viri; Sauri; ali¬
qui: T G) so\ita:Bh : deest: SgOP 7}-voi... pena.: deest: Bg 8)nom.:
deesi effaiB ; T 9)augeanl: T 10) quod post insa-, quod ... iuvatur: 0
11) inventnr: Ba; nitatur; T 12) Iustum est autem; BOX 13) quod; Bbh
14)sicperp!.: deestetiam; T      15) iurare; Rgh.

Cap, XII, 1) Rflsiii«iiim ea- Comp. I. e. 11. h. t. (3,17.) 2) add.: in
Registro : A 3) archidiacono ; Ai 4) Pesano : Ab; — 1185—87. — Jaffé
ija,9SSl. 5) discretioni tnae praesentibus lileris respondemus: A 6)3utem;
M; deest; Ab 7) nec; Ak; deest: M 8) non: deesi; FOHIKLA 9) iura¬
verunt; GHXAabcl; iuraverint; Ak.

Cap. xm. l)Reslitatam ex Lue. ap. Bai. IU. 673. ; Gilb. auct. 5. (2, a.);
Comp. H. e. 3. il. i. (2,10.) 3) abbati S. Stephani Carnotens. :Sa;~- 1135—7.
— Jafféno. 9890. 3) agnovìmus: QHJKLMBabcghSa 4) H.: Lue. 5) firma¬
verit: BSa 6) aatrluxerat: OLiic; astrlnxerit: Ba; conatrluxlt: LbM
7) Guidone; BbcghiSa; WI.: Lue. S)etEiKX.; Bbh 9) quod: Salvie.
10) suae: deest: Lue. 11) vacuare!: BabchiSa Lac. 12) poena: Lue.
13) el: ib. 14) perterrìtus: OKM 15) fac.: deesi : FLa3IBoghi ; attentare : Sa
16) sonioilo: Bh   17) add.; vel non licuit: Bb   18) poenam: Lac.   19) ut...

C ap. XIV. 1) Restitutum ex Lue. ap. Bai. ni, 368. ; Gilb. auct. 1. (2,16.) ;
Comp. II. e. 5. II. t. (2, 16.) 2) W. Eegi Siciliae : Si; Villelrao regi Siciliae:
Lue. : — 1188—91. — Jaffé no. 10279. 3) veiba micis inclusa desid. eliain: Sa
4) add.: vel espressione: Bb        5) Bethleem vel lema. : Sa        6) eomm:

RbcSa        7)noluraus: Bb        8)tuae: I/ac. Ricìit.        9) vel tuia bered. : ib.

IO) duKimus respondendum; Coli. ciit.   11) iuraverint: BbgiSa Lue.    12) alii :
 

clarius élucescant^ Ea propter, carissime in Domino fili, andito,
quod in magnìtudinis tuae praeseniìa quaestìo moia fuerìt, utrum
ex nostri tenore rescripti collìgereiw-, quod singuli heredum
tuorum singulis nostris succes.iorìbus fidelìiatìs praestare debeant
et homìnii iuramentum, ìntellecla etiam exposilione^ dìleciorum
filiorum nostrorum A. Hi. S. crucis in Hiei-usalem^ ei P. tìt. S.
Laurentii ìn Damaso presbijlerorum eardinalium apostolicae
sedis legatorum, quae ad nos fuii sub sigillorum suoi-um lestìfico-
iìone Iransmìssa, a sano eorundem'' inielleciu nolentes'' aliqua¬
tenus dissentire, serenilali regiae^ duximus inlimandum, quod,
quum inieniio nosira sit nil mtolerabìle libi [iuisque^] heredilius
imponere, taliter ìn hoc articulo ft'fc'Responderaus '", ut heredes
tui, qui nobis vel alìcui successorum nostrorum iuraverunt",
aliis '2 [postea] iurare rainirae compellantur; catholicis tamen
successoribus nostris, quipro'3 lempore fuerint, ethomagii'*
et fideUlatis purilatem, nihilominus ac si ìurassenl 'ó, omni
tempore teneantur absque tergi versati one aliqna fideliier
observare, msi forte olìcui eorum, sicui personae tuae fuerii
hommium de benignitote sedìs opostoHcae relaxatum; qui tamen
non sepropierea creda! a fidelìiatìs swae"' observalìone immunem.
[Dat. Laterani.]

CAP. XV.'

A iuramento per metum estorto ecclesia solet absolvere, et eius tiansgres-

sores ut peccaulea mortalltar non puniuului-.

Coelestinus IIL^
Verum in ea quaestione, quae praeler^ hoc quinto loco
ponilur**, an scìlicei a^ sacraraenti vinculo absolvanlur quì
illuda invìtì prò vita' et rebus servandis fecerunt, morem
ecclesiae nostrae prosequenles nihil ahud arbìtramur, quara
quod antecessores nostri Romani Ponlifices Zacliarias^,
Gelasius, Gregorius Vll.^ et Ui-banus II. atque alìi arbitrati
fuìsse noscuntur, quì tales a ìuraraentì'o nexibus absol-
verunt". Ceterura ul agatur consultìus el ab eis auferatur
materia deìerandi'^», non eìs ita expresse dìcatur, ut iura-
raenta non servent, sed, si non ea attenderinl, non ob hoc
sunt tanquara prò mortali criraine puniendi,

CAP. XVLl
Si le, culua mandalo stare turavi, aliquid mihi praecìplt contra iuramentum
per me priua licite factum, illud servare nou toueor.    H. d. inbaerendo

verbis literae.

Innocentius IIL H.^" et S, et M. Civibus Venetis.

Veniens ad praesentiara nostrara dilecius filìus A. 3
[Mengtin-^] lator praesentium humili relatione nobis exposuìtó»,
quod, quum olìm fuìsset in praeseniìa dilecti filìì nobilis viri
ducis Veneti^ cum pluribus alìis consiiluius prot multai-um
discussione causarum, cum M. Maurien,^ alternatim convicia
inferendo certavit^, Propter quod quura graves iniraicìtias
incurrisset, ei vos et alìi parentes vestri propter hoc fuisselis ve-
hementius excìiati, quidara, qui partis utriusque amalores
exstìterant, se in medium ìngerentes lurbationem illam ad pacem
sludueruni^^ et concordiam revocare, suggesserunt" praedicto
A., ut ìn satisfactione'^ iniurìarum vestro iuraret obedire
mandato. Quumque idera non crederei'^*, se tale quid
commisisse, propter quod eì ahquod '* grave deberet imponi,
iuramentumque'^* illud sub tah confidenfia praeslilisset,
ipsi sialìm^'' sub iuramenti debito praecepislis, ut'' afesio
beati Mìdiaelìs proxime praelerìlo in antea nunquam curiam
dìcti ducis intraret, nisi tunc'^*, quum oraiies per edictura
 

Coli. citt.       13) qui praepoaiti fuor. : Lue.       14)homininm; Bbh; hominii:
BcgSa Lue.       15) iuraverint; Lue.      16) suae: deest: BbcSa.

Cap. XV.    l)Sesii'f?(()i.me3!(?i76. auci. 3.(2,16.)Ciii;. .Hai, Cbnip. U.c. 6.
È.f.(2,ie.)          2) Clemensin.; f/cffft,-Coelest. IIL Brundiei
 

.rcbiep.; U; add.: P.C.: Quum
indie. (2,1.) Cam achiot. et e. 14. de sent. excont. (i
HO. 10678.       3) propler: Bi Ricìit.       4) proponiti
Baci; a iuramenti: Bh       6) istud: <7oni. Bóhm.
'')seilicetZaoh.: .BiSa   2)Vni.: Bb   10)'
" li eoclesiai       ' "
 

ne: RSa; cf. e. 10. de
}.) — 1191-8, — Jaffé
IBSa 5) a : deesf) ;
7) udd. : tantum : Sa
ra:BbìiSaU ll)add.:
(,tisfaoereet:flli    12)'psisrB.a<lì-. FGHIKBSa;
 

periurandi: MV.

Cap. XVL    1) Restituium ex Reg. Bal.1,337.; Alan. 3. (2,15.); Cotnp.Ul.
- l.h.t. (3, 15.)         2) H, L. M. ; recle: Fi; H. L, M. (deesf; Ce) Maurocen
 

(Nili
 

: Cc;
 

:  Cg;   Mau
 

:  (Si) c
 

Venet. (venorint: Cac) : C: lunoo. III. in Reg. nobii. >
bus Venetiamm : T; nobìlibus viris Henrico, Leonardo et oiai-co jaanricen.
civibus Veuella. : Reg. — Potthast no. 391. 3) Andreas: Reg. 4) Meng.;
deest etiam: T S} p-roposnit: FGHIKLMCf Reg. 6) Venetum; T 7) per . , .
diacuasionem: CI/ 8) Maurin.; T; Maurocen. el H, Maurocen.; Ci; Man-
ricen.: Ccg: Mauritio Mauri oen. : Reg. 9) accidit, (acciderit: Cb'l-) at...
cerlaret: CTReg. 10) voluerunt (ad pac. el: deest): T 11) suggorenlea
et consnlentes: CT Reg.        13) satisfactionem: MT lleg.        13) credens;

FGHIKLMCTReg.        14) aliquid; MCbTReg.; deest: G        IS) iuramenlum:

FGHKLMCTReg.       16) tamen .,. iuram. praestito; Cb      17) quod: OTAct.
J3)tuno: deest: FGHIK.