655
 

DECRETAL. GREGOR IX. LIB, III. TIT. XLIX. DE IMMUNITATE ctc.
 

G56
 

quod In diversis raundi partibus consules civilalura' et^
rectores, nec non ef alii, qui polestatera habere videntur,
tot onera frequenter imponunt ecclesiis, [et'] ila gravìbus eas
ci crebris exaciionibus premunì, ul deierioris conditionis factura
sub^ eis sacerdotiura videatur", quara sub Pharaone fuerii,
qui legis divinae notitìara non habebat. Ille quidera oranibus
aliis servilutì-' subaciìs'" sacerdoies .suos et^' possessiones
eorura in pristina liberiate dimisii, et'- eìs aliraoniara de
publico'-' administravit"'". Isti vero onera sua fere uni¬
versa imponunt ecclesiis, et tot angariis eas affligunt, ut eis
ìHiid, quod Hieremias'^'' deplorai, competere videatur: „Prin¬
ceps provinciarura facta est sub tributo;" sìve quidera
fessala, sive'fi expediiiones, seu alia'' quaelibet sibi arbi-
trentur agenda, de bonis ecclesiarura cf^ clericorum et
pauperura Christi usibus deputatis volunt fere cuncta com¬
pierli^. Ìurisdiclionera-" etiara et-'auctorilalem i?/«Vf(i;j'H-o»j
ei aliorum praelaiorum ita evacuanl, ul nihil polestatis eis
in suis videatur-- hominibus remansisse. Super quo dolendom
[est] pio ecclesiis, dolendum etiom esi nihiloininus prò ip.d.i, qui
limoiem Dei el ecclesìaslìc! ordinis reverentiam videnlnr pcniiiis
iibiedsse^-'. Quocirca sub anathemalis dislrictioue--' fieri--'
decelero talia ,«efe''WN prohibemus, nisi episcopus et-fi clerus
tantam necessitatem vel-' uiiliiaiera adspe.vcrini-"', ul abs¬
que ulla--'exaclione*" ad relevandas communes utilitates^"
vel necessitates, ubi laicorum non suppetuni facullales, sub¬
sidia per ecclesias existinient-'- conferenda. Si aulem coi^sules
aut ahi de cetero isla '^' commiserinl, et commoniti desistere
furie Hohierint, tam ipsi quara fauiores eorum excorarauni¬
catìoni se noverint subiacere, nec [fiddinm] communioni^
reddanlur, donec3-*i satisfactionem fecfrini compeientem.
 

Lucius IH.-'
Quum ecclesia Dei secundum evangelìcam verilatera
tlomus orationis esse debeat, non spelonca laironum aut
sanguinis forura: saeculares^ iudìces causas,ubi de sanguinis
effusione et corporali poena agitur, in ecclesiis vel coemilerìis
agitare** sub intermiuatione anathemalis prohibemus. Ab¬
surdura enim est et crudele, ibi iudicium sanguìnìs exerceri,
ubi est tutela refugiì constituta.
 

Reus crimini

aliam poenam corporalem; est tamen alller logiilnie punlendmi.    Fallii in

duobus camibus bic KXpivssii'.    H.d. primo.    Servii», Ìqkìuh a ad ecclesiam

timore doiuiul sui, est domino,   do cius Impunilalu luranli,   restìtuendns.

IL d. sucundo.

Innocentius III. illustri Regi Scotiae-.
Inter alia, -jquae nobis regulis proddeniìa^ suis literis in¬
timavil. quid de illis fieri dcbeal, qui inaleficia perpetrantes con¬
fugiuni ud eccle.-'iam*, ut prò lecereniìu sucri loci 'lebìlos pneiios
ooleiint ediuie, snllicite requisivit. Nos ergn^, Tuis quaestìoni¬
bus'' respondentes, ìuxta sacrorum siatuta' canonum el
traditiones iegum civilium ila duximus io huiusmodi distìn¬
guendum, quod fngiensS ad ecclesiam aut liber, aut servus
exsistit. Si liber, quanturacunque gravia raaleiìcia perpe-
Iraverit, non est vìolenter ab ecclesia exirahendus, nec inde
daranari" debet ad raortem vel ad'" poenam; sed rectores
ecclesiarum sibì obtìnere debenl raembra " et vitam. Super
hoc'-*   tamen,  quod   inique   fecit^^,  est ahas'-*  legitìme
 

Tlt. XLIX. Cap. IV. 4)eivltates: Aac: civitatìs: .iU 5)vel: PQ
G) et: detsl: Ab J)ab:P ») add.: eMte: R 9) servltmibue: .4a6ei 10)suii-
leetls: QB Ione. Ili et.. . eor,: detti.- A5 12) vel: Q 13) publicis: Ani
14)minìslravll: FGHIKLN Coli. cIttCoiiC,        15)^. Thien.I, I.        16) sen

ellam: Q 17) ai,: diei,!: Colie. le) et: detsl: ib. illì t-ompilarì: ib.:
compiere: B        20) iurUdicliones; Oir        ;fl) al: deest: Ab        :2)add.:

penitus; R 24) dui^cli^u; Ab 241 dinSnlliono: R 25) ne talia de
cetero allentare pme^nniant: a,lt ciit Corni. 2(i) vel; QR 27) et: PQ
»t) hispexi-rìut;  FOHImNAPQ;  rusplclant; R         29) omni:  B; deesi: FU

30) ceaclionn: POHIKI.S.\lPQR: oceneione: Adln-I       ijl) ui vel: deesl: Pfiii

34)coRimu'nlcHtIoni: .lil   ' 2ò) niel: liConct add.: cs. loto: R.

Cap, V. 1) Alan. 2. (3, l:i.): Comp. IL e 2. h. I. (3, 27.) 2) 1181—5. —
J"génO. OtìyC. 3) noe suec. iud.. .. ai;llnro )iruesumnnl: Bi 4) agilari:
Hi/; tractare: Bh.

Cap. VI. 1) Itestiluiiim ex Beg. ilrnin. III, 5.: Oilb. aud. ext Ut. 20.;
Comp. 111. e. Illl. h. I.  (3.  32.)          2)  CoiiBtine:  FHICaligh;  Coaciac: Cc:

Daeliie: -S'i; Cenactino: Beg.: — PoUhasl uo. U4L          3) pnidenlia: Cac

4) ecclesias: C 5) igitur; Cac U) Inquisitionibus: O, Reg. 7) inslitula:
Cab Reg. .1) confugiens: C; confuglens (fugiens; C«) ad eccL vellib. vei
"urv.: Cllff/. Sldonari: Ci/Hig. IO) nd : deesi; Cb Rrg. ll)olraomb.;
Vubgh      l2)eo: FCHIKr     iM)gi..sÌl: Cb     14) ni.: deesi: CReg.      i:.ì coui-
 

puniendus'"; et hoc verum est'C, nisì publicus latro fuerii,
vel'^ nocturnus depoputator'** agrorum, ciui'!', dum itinera
frequentata-" vel-' publicas slratas obsioel aggressioras*'^
insidiis, pro-'^ fadnorìs magnìlud'ne, [quum el communem ulìli-
ialein impedial, ei nocere omnino moHaliir,] ab ecclesia extrahi
polest^*, ìrapuniiale non praestita, secundura canonicas
sanctiones. Si vero servus fuerit, qui confugeril''^ ad ec¬
clesiam, postquam de ìrapuniiale sua dominus eius clericis
iuraraentura praesiiterit, ad servitiura domini sui redire com¬
pellitur-'' eliam invitus; alioquin a domino poterit occupari.
Tu ergo, fili caiisdme, quum in regno ino aliquid horum con¬
lìgerii, iuxla praeniis.iam dìstinctionem sic procedere slu'leax
quod honor eccledarum et immiinìlas-'' servetur illaesa ei ma-
lìgiiondì facultas pravae voluniaiìs hominibus auferalur. [Dat.
Laleroiiì 1200.]
 

CAP. VILI

Clerici uon debenl neceesilalibas seu uliiilatlbus civllatu;
ibi laicorum non suppetunt facul
 

j alior
 

, lisipriue
Romanus Poniifox consulatur. Hoc primo. Senienliae el conalIIuUones,
edliae a laicis coli eclan ti bus ecclesiam, sunt Ipso iure irritae, nec ullo
tempore convalescunt. Hoc secundo. Rectores, excommunicati ob grava-
niIiiH praemii-sa, reraanenl uxcoramunieali, eliam post depositum ofilcium;
nibiloiniiius excommuiiìcaU sunt successores, nisi sallsfucorlnl infra men¬
sem.   Hoc tertlo.   Hoc dicll ad maiorem d oda roti onem ot prò novillie.

Idem in concilio generali.
Adversus consules ci- rectores civilalura, vel-'" alios,
qui ecclesias et ecdesiastìcos vìros lalliis-' seu collectis el
exactìonibus ahis-"' ;iggrav.-ire'■ nilunlur, volens immunilatì
ecclesiasticac" Lateranense concilium providere, prae-
sumptionem-"" huiusmodi sub anatheraatis districtione pro-
hibuìi, transgressores" et fautores eorura excommunicalioni
subiacere praecepit"*, donec satìbfaclionera irapenderinl"
competenlem. Verum'-, si quando forle episcopus simul
cum clericis tantara necessitatem vel'-' uiiliiaiera perspexe-
rit'-", ut absque ulla coactione ad relevandas utilitates vel'-'"
necessitates coraraunes, ubi'" laìcorura non suppetunt facul¬
tates, subsidia duxerit lì* per ecclesias conferenda, praedicti
laici hurailiter el devote recipiant i^ cura gratiarum actione"'.
Propter iraprudentìam-" tamen quorundam Romanus-i
Ponlifex pnus consulatur, cuius interest communibus utili-
lalibus providere. Quia vero nec sic quorundam malitìa
conira Dei ecclesiam conquievit, adiìcimus, ul constitutiones
el sententìae, quae a talibus^- vel de ìpsorura mandalo
fuerint proraulgatae, inanes et ìrriiae habeantur, nullo un¬
quam terapore valilurae. Ceterum, quia fraus el dolus
alicui patrocinari non debent--^, nullus vano-' decipialur
errore, ul infra'-'^ lempus regiminis sustineat anatnema,
quasi-C post illud non sit ad satìsfactionis'''* debitum cora¬
pellendus. Nam et ipsura, qui satìsfacere recusaveril,
et successorem-* ipsìus, nisi salisfecerit infra^'-* mensem,
manere decerniraus-J'J eccles^iastìca censura"' conclusum^^'j
donec salisfecerit competenter, quura succedat in onere qui
subslituitur in honore.

CAP. VIILl

Praelali, plus debito a subdìtis cxtorquentes, praelextu procurationle vel

allerius survlUi impcusi Icg.iio vel aiieil, IUud restitueul, el laulundom

pauperibus erogabunt.

Idera  in  eodera.

Quia plerique praelali, ut procurationem aut servitium

aliquod irapendant legalo vel alii, plus exlorquenl a subdiUs

quara solvant-, et in eorum damnis lucra sectantes quaerunt

praedara potìus quam subsidiura in subiectis, ìd de cetero
 

ponendnm: Cb Rtg. 16) est: deest; Rtg. 17) qui: ib. 18) populalor:
FGHIKCacgh Beg. 19)qui: deesl : Cabeg Rtg. 20) frequenUl: Cti Cout. Bohm.
21) ant; cb; ut. .. ob>Iilat: Beg.          22) ob transgreeslonis Insldise; CK

i3) prò., .niagn.: deesi.-Qic          24) polerit:  Reg.          25) confugll:  16.

iti) compellalur: LliCbcgh Beg.       27) add.: earura: Oi.

Cap, VII. 1) e. IG. Conc Laler. IV. (1215.); Comp. IV. e 3. de celi».
>crt. (3, 13.) 2) el : deei,l: Hb 31 et; FOHIKB Conc. 4) add. ; etiam ; Db
5) elai.: Dh Cìadd.: cmvlter: Db 7)eccleslne; Df; eccleeianim : Dh;
- cf. snpra e. 4.          s) praes um pii onei: Itf; praeeumptorot: Cone. Ms.

a) add.; pruepuniplorcs: Dabcgh 10) praecipiens; Dbeh Conc: praecipit; Df
11) irapendant: Coiir. VJ) Unde: Dabcfg 13) et: Dh 14) prospexerìt;
/,.V: pi'ospuxei-int: H Cane. ap. Mans.; Inspcxerinl; Conc Ms.          16) et;

fllHIKLNDabcgl. Cane. Ms.          le) nt... suppetant; Dh          lì) duxerint;

FUHIKOCoiic 18) suscipiant: Dbf Ifl) aciionibue; Bh Colie. 20) im-
pudentinm: (ìDh 21) Rom. prius consulant, PonliUcom: Conc, 22) ab
excommunicatis huiusmodi ; ib. 23) debet; Ihib 21) vario: OKCoiit
25) Intra: fìii'i, Bòliia. 2U) quatenus: Coiit 27) satisfactionem debitam:
FConc. 28) succeseoros; Bli 23) r/. noi. 20. 30) decrevlmus; Ilebf
31)iioreens. occ!.: Db      a3) cogondum: Dabg.

Cap, vm. 1)', 31. ;/..,- Comp. IV. e i. de cus. (3, ls,i 2) oisolvant;
Ul, Cmi,-. ,Ws.