SEXTI DECRETAL. LIB. III. TIT. XXIIL DE IMMUNITATE etc. e. 2. 3.
 

10G2
 

ausibus congruis praesidìis obvìare, auctoritate apostolica
praehabìta cum fratribus nostris dihgentì dehberatìone de¬
cernimus^, non lìcere praefatis communìis, scabinis, et iìs,
qui in eis ìurìsdictionem temporalem oblìnenl vel iustitiam
temporalem^' exercent^, taUias, vel collectas seu exactìones
quascunque ecclesiis vel' personis ecclesiastìcìs iraponere,
vel exigere ab eisdem prò doraibus, praediis vel quibus¬
cunque possessionibus, ab eisdem ecclesiis vel'' personis
ecdesiasticis legitime hactenus acquisìlis vel in posterum
acquirendis, etiamsì ipsae ecclesiae vel' personae vel res
huiusraodi sìnt infra illorum distrìctum vel territorium con¬
stitutae. Nec etìara liceat™ illis, ìpsas ecclesias vel personas
ad dìstrahendum vel alìenandum, aut extra manum suara
ponendum acquisita ìam, vel quae deinceps acquirenl, ali¬
qualenus coarctare".

CAP. n.
In eccleaìia dato humili ingressu debet orationibus inelell, exclusìs clamo-
rlbuB et aeditionibus,  conciliis universitatis laicorum,   et eomm  publicis
parlamentia,   vanis coUoquIìs,  negotiatìonibus,   et nundinis ac iudiciis
saecularibus,   et maxime criminalìbua.    H. d. usque ad §.     Ordinarii.
 

Gregorius X. ìn generali concilio Lugdunensi".
Decet doraura Domini sanctìtudo, decet, ut, cuius ìn
pace factus est locus, eìus cultus sit cum debita veneratione
pacìficus. Sìt itaque ad ecclesias humìlis et devotus ìn¬
gressus, sii ìn eis quieta conversalio, Deo grata, inspicien-
lìbus piacila 1', quae consideranies non solum instrual, sed
et^ reficiat, Convenientes ibidem nomen illud, quod esl
super orane noraen, a quo alìud sub coelo non est datura
hominibus, ìn quo salvos fieri credenies oporteat, noraen
videlicet lesu Christi, qui salvum facief" populum suum a
peccatis eorum, exhibitione reverenlìae speciahs attollant,
et, quod generaliter scribìtur, ut ìn nomine lesu orane genu
flectatur, singuh singulariter in se ipsìs ìmplenles, praecipue
dura aguntur missarum sacra mìnisteria"*, glorìosum ìllud
nomen quandocunque^ recolìtur, flectant genua cordis sui,
quod vel capitis inclinatione testentur-'*''. Attendantur^ ìn
locìs eisdem"^ ìntenlis praecordiis sacra solennia, devotis'*
 

universitatis legata huiusmodi libere exhiberi nec
taiiler habita reddi, nisi prius de his certa iuxla eamm libitum prò
solutione debitorum ipsomm qnibus suas cirilales vel municìpia
teneri asserunt portio deducatur. Iudices etiam saeculares excom¬
municatos admittunt in iudiciis ad agendum, patrocinandum et
testificandum, non recipientes in hoc excommunicationis ex¬
ceptionem, si forsiian opponalur. El si excipìatur coram eis de re
indicata vel de sententìa lata per ecclesiasticum iudicem, quum
causam aliquam sic decisam ad ipsorum auditorium vel examen
deduci contingit, exceptionem huiusmodi non admittunt. Mulierem
quoque, quae suam alienavit dotem et non venire conira iuravit,
audiunt, dotem ipsam postmodum coram eìs repelentem, quamvis
legitìme constet, de huiusmodi iuramento. Priores aulem et abbales
aliasque personas ecclesiasticas ad solutionem debitorum super
quibus forte ostendunlur et exhibentur lìtlerae dictomm priomm,
abbalum et personarum ipsarum signatae sigilHs damnabili prae¬
sumptìone compellunt, Volentes etc. cfsuprac. 1. (3,23,) h)ex.
ipsosque non posse tali.: orìg. i) aut; ib. k) et: ib. l) et: ìb.
m) licere; Ìb. n) coarctare. Decernimus insuper dictas ecclesias
el personas ecclesiasticas ad pedala el guionagia penitus non
teneri nec ad exhibendum vel solvendum talia prò rebus suis pro¬
priis quas non cansa negotiandi deferunt seu deferri faciunt vel
Iransmiltunt. Statuimus quoque, nil omnìno ex his quae testator
legat, vel relinquit seu eliam reslitui praecipil de illicìte acquisìlis
fore diminuendum vel sublrahendum aut deducendum praelextu
alicuius impositionis et post testatoris obitum vel etiam ante dum
aegritudìnis lecto decumbit in fraudem sibi faclae ab universilate,
seu communia, vel eiusdem nomine prò debìtìs seu quibuscumqne
negoliis eiusdem universitalis vel communiae aut alias ìuxta suae
libitum volunlatis. Si qui vero conira praemissa vel aliquid eomm
praesumpserinl per dioecesanos et ordìnarios locorum a prae¬
sumplione huiusmodi censura ecclesiastica compescantur. Slatui¬
mus etiam, quod iudices saeculares censura simili per ecclesìasticos
iudices  trina  monitione  praemissa  excommunicatos ab   agendo,
 

orationibus ìnsistalur^'. Nullus in locìs eisdem, ìn quìbus
cum pace ac quiete vola convenit celebrarì, sedìlionem ex-
citet, conclamatìonem moveat ìmpelumve committat, Ces¬
sent in locis^* ÌUis unìversìlalura el societatura quarumlibet
conciUa, concìones et publica parlamenta. Cessent vana et
multo fortìus foeda et profana colloquia, cessent i" confabu¬
lalìones quaelibet. Sint postremo quaecunque alia, quae''
divinum possunt turbare!^ officium, aut oculos divinae
maiestatìs offendere'^, ab ipsis prorsus extranea, ne, ubi
peccatorum est venia postulanda, ibi peccandi detur occasìo,
aut deprehendantur peccata committì. Cessent in ecclesiis
earumque coemelerìis negolìationesi^^ et praecipue nundìna-
rum ac fori cuiuscunque tumultus. Oranis ìn eìs saecularìura
iudìciorum strepitus conquiescat. Nulla inibì causa per
laicos, crirainalìs raaxime, agitelur; sint loca eadem a laico-
rum cognitìonìbus aliena. §. 1. Ordinarii locorum hoc'-t
faciant observari, suadenda suadeanl, interdìcta huìus cano¬
nis auctoritate compescant, ad hoc alìos 1= etiam in ecclesiis
ìpsìs magìs assìduos et ad praeraissa idoneos deputando. Et
nihilominus processus iudicum saecularium, ac specialiter
prolatae sententìae ìn eìsdem locìs oranì careant robore
firmitatis. Qui vero praemissas'-'' ìnhibitiones animo petu¬
lanti contempserìnl, praeter processum ordinariorum et de-
putandorura ab ipsis, divinae ultionìs et nostrae polerunt
acrimoniam formidare, donec suum confessi reatum a sìrai¬
libus firraato proposito de lìb era ver int abstìnere.

CAP. IH.

Ponit escessua laicorum, qui clericis collectas, tallìa et onera imponebant,
et excessus clericorum, quì talibus conscntiebant. ~ §. 1. Praecipit,
personas eccleaìaslicas prò rebua anis vel ecclesiarum nìl laicis solvere
debere absque licentìa apostolicae sedis, sub quocunque colore mutui,
subventionis, doni vel allo quolibet, ut etiam ipal laici tallias non exigant
vel recipiant, neo occupent quocunque modo deposita ecclealamm vel
personarum eccleaiostìcamm ; singulares contra facientes excommunicat,

factis  eliam  ante  hanc  conatìtntionem,   si   postmodum  solvantur  voi

recipiantur, et ab bis sententiis solua Papa absolvit, praeterquam in mortis

artieulo.   Hoc dicit. — §. 2. Omnia privilegia derogantia huic eonstitutioni

cassai et irritai.

Bonifacius VIIL^
Clericis laicos infestos oppido tradit antiquitas, quod et
 

patrocinando et testificando in suis curiìs el iudiciis repellere com¬
pellantur, quodque ipsi iudìces saeculares exceptionem rei iudìcatae
per ecclesiasticum iudicem de qua quidem re ad ipsum iudicem
ecclesiasticum cognitio pertinet de consuetudine vel de iure coram
ipsis propositam recipere, nisi ubi secundum iura debet admitti, nec
non et ecclesiastici iudices quum de re indicata per saecularem
iudicem excipitur, coram eis exceptionem buiusmodi leneaniur ad¬
mittere in iis quae iuri canonico non repugnent, el ad hoc diclì
saeculares nisi moniti a tali gravamine vel iniquìtate desislant, quum
in derogationem et contemptum iurisdiclionis ecclesiastìcae id
praesumere dignoscantur, per ordìnarios locorum el ipsi ordinarii
per superiores suos censura ecclesiastica coartentur. Quia vero
contìngit interdum, quod constante matrimonio mulieres alienationì¬
bus super rebus dotalibus et donatìs propter nuptias consentiunt ne
contra ulterius venìant proprio iuramento firmando et soluto pro¬
cessu lemporis malriminio contravenire nituntur, declaratum est
iure canonico, quod licet mulìeris consensus in talibus non videatur
obligatorius secundum legitimas sanctiones, ne tamen tali praelextu
viam contingat periurìis aperiri, mulieres ipsae servare debent
huiusmodi iuramenta sine vi et dolo sponte praestita, quum in
alterius praeiudicium non redundent, nec non observala vergant in
dispendium salulis aeternae. Propter quod decernimus praefatos
iudices .saeculares ad observandum hoc ius canonicum per censu¬
ram ecclesiasticam fore cogendos. Qui etiam ne personas eccle¬
siasticas ad solutionem debitomm, etiamsi dìctarum personamm
lilterae seu quaecunque aliae probationes super debitis ipsis ex¬
hibeantur et appareant, arctare praesumant, quum nullam in illos
quanium ad hoc iurisdictionem habeant censura simili compescantur.
Nulli ergo etc.

Cap. IL a) e. 2$. Conc Lugd. IL (1274.) — in Comp. e.
un. h. i. b) facit; Ilbd; fecit: Hf e) ipsis; Habdf; ipsìs eisd. ;
He        à) quae; deest: Hbe

Cap. in. a) Dat. Romae VI. Kal. Mort A. IL (1296.);
ap. Bòhmer  Cod.  diplom.  Moenofrancofuri.  I.,   298.   He L
 

Tlt, xxm.   Cap. I.   3) decrevimns: B

Cap. II,   1) placida: CDEFHabef    2) etì

ria: CDFHadef; aolennia: A; solennia al, mi

AF       5) add.: Il e ctant corporis, si id paliat
 

l) saecularem: CDEF01
 

[-facultas: ÀHe
 

I dant: AC      7) add.: animis: AHbdef
deeai: ABCDEFHabef         10) add.: in illì

12) poaaunt off.: il',     lì) add.: quaelibet:

I deest: CHa       16) praedictaa: A
 

i) intendantnr: AHabf      S) loc, ;
etiam: A        11) perturbare: A

ib.    14) hacc! ACEFHf    15) al.: