CLEMENTINARUM LIB. V. TIT. XL DE VERBORUM SIGNIFICATIONE. e.
 

iiri4
 

TITULUS XI.
DE  VERBORUM  SIGNIFICATIONE.

CAP. I.
Decl:iratur in aliqulljus cap, Eulil. eod. tit. libr. VI,, praeaerlira, an fralres
illìnoros teneantur ad obsorvallonem eomm omnium, quae in regola sub
verbis imperai ivi modi ponuntur, deìnde multa inseruntur, ad qnae fratres
lpsi oblìgantur. Et consequenter, eorum novem excessibus prolixedìscusais,
do electìone ministri ipsomm Inculentìssime tractatur.

Cleraens V. in concìlio Viennensi».
„Exìvi^ de paradiso, dixi : rigabo hortum piantationura,"
ait ille coeiestis agrìcola, quì vere'' fons sapìenlìae, verbura
Dei, a Palre, in Palre manens, genitura ab aeterno novìssime
dìebus ìstìs, fabricante sancto Spiritu ìn utero vìrgìnìs caro
factum, exivit homo ad opus arduum rederaptìonis humani
generis peragendura, exeraplar se dando*' coeiestis vìtae,
praebens hominibus semel ipsura. Verura quìa pleruraque
mortaUs vitae sollicitudinibus pressus homo mentis adspe-
clum ab exemplarìs huìusmodì ìntuìtu^* divertebat: verus
nosler Salomon ìn soho inìlìlaniìs ecdesìae horium voluplatìs
ìnler ceieros quendara fecìt a procehosis raundi fluctìbus
elongatum, ìn quo quietius ac securius vacaretur contem-
plandìs servandisque huiusmodi operibus exemplarìs, in
hunc mundum" ìnlroivìt ìpse, ul ngaret ìpsum foecundis
aquis spirituahs gratiae et doctrìnae. Hìc hortus sìquidera
est fratrum Minorum sancta relìgio, quae muris regularis
observantiae firraiter undìque cìrcuraclusa, intra se solo con¬
tenta Deo,adornatur abunde novelhs plantalìonìbus filiorum.
Ad hunc veniens dilectus Dei fihus raortìficantìs poenìtentìae
myrrhara raetit cura aroraatìbus, quae suavitate raira uni¬
versis odorera attrahentis sane tira on ìae circumfundunt.
Haec est illa coeiestis vìtae forraa et regula, quam de¬
scripsit ìlle confessor Christì exiraius sanctus Francìscus, ac
servandara a suis filìis verbo docuit pariter el exemplo.
Quìa vero dictae sanciae regulae professores ac aeraulatores
devoti, ut et^ aluranì et veri fihi tanti patris, affectabant,
sicut et ferventcr affectant, ad purum et ad plenum prae¬
missam regulara firmiter observare: attendentes quaedam,
quae dubiura poterant afferre sensura, in ipsìus regulae serie
continerì, prò ipsorum declaratìone habenda recurrerunl
prudenter olìm ad apìcem apostohcae dignitatis, ut certi¬
ficati per ipsara, cuius pedìbus eliam per ìpsam regulam
sunt subiectì, possent Doraino, pulsis cunctis dubiis, cura
piena cariiate conscìentiae deservire. Horum autem piis ac
ìustis supplicationibus, plures praedecessores nostri Romani
Ponlifices successive, (sìcut dìgnum erat,) applicantes aures
et aniraura, declaraverunt ea, quae dulDia videbantur,
ediderunt nonnulla, et aliqua concesserunt, sicut expedire
videbant fratrum conscìenlìis ac purae observantìae status.
Verum quìa plerumque, ubi culpa non esl, eam timere solent
conscìentiae tìmoratae, quae in via Dei quodcunque devium
expavescunt: non sunt ad plenura ex dìciìs declaralìonibus
dictorura omnium fratrura conscìentiae quìetalae, quin circa
ahqua ad regulam ipsoruraque statum perlinentia dubìtalìo-
nura in ìpsìs fluctus ahquì generentur^ et orìantur, sicut ad
aures nostras pluries et de quamplurìbus ìn pubhcis et prì¬
vatis consìsloriìs est perlatum. Quapropter per ìpsos fralres
nobìs exstìtìt humihter supphcatum, quatenus praediclis
dubiis, quae occurrerunt, et quae possunt occurrere in futu¬
rum, adhibere opportuna declaralionis remedia de benigni¬
late sedis aposlolicae curaremus. Nos igitur, cuius aniraus
ab aetate tenera pia devotìone efferbuit ad huiusmodi pro¬
fessores regulae, et ad ordinem ìpsum totum, nunc autera
ex communi cura pastorahs regirainis, quara irameritì sustìne-
mus, ad ipsos fovendos, dulcìus et attentius gratiosis favo¬
ribus prosequendos, tanto provocamur ardenlìus, quanto
frequentius intenta mente revolvimus fruclus uberes, quos
ex eorum exemplari vila et salutari doctrina loti universali
ecclesiae contìnue ccrnìmus provenire, tara pia supplìcan-
tìura intentìone coraraoti ad peragendura diligenler quod
petitur studia nostra duximus convertenda, ipsaque dubìa
per plures archiepiscopos et epìscopos, et ìn iheologia
magistros, et ahos hteratos, providos et discretos examìnarì
fecimus diligenter. Quum igitur ìn primis ex eo, quod in
dictae regulae principio habetur; „Regula et vìla fratrura
 

Minorura haec est, scìlicet Domìni nostri lesu Christì san¬
ctum evangelìum observare, ìn obedientia vìvendo sìne pro¬
prio et ìn castitate," itera infra: „Finito vero anno pro¬
bationis recipiantur ad obedientiara, promittentes vitam
istara seraper et regulara observare," itera circa finem re¬
gulae : „ Paupertatem et humilitalem, et sanctum evangelìum
Domini nostri lesu Christi, quod firraiter promisimus, ob¬
servemus," fuit^ haesìtalum, an fratres eiusdem ordìnis ad
omnia tam praecepta quam Consilia evangelii ex professione
suae regulae leneaniur, quìbusdara dicentibus, quod ad
omnia, alììs aulem asserentibus, quod ad sola ìlla trìa Con¬
silia, videlicet „ vìvere ìn obedientia, in castitate et sìne pro¬
prio," et ad ea, quae sub verbìs obligalorììs ponuntur ìn
regula,oblìgantur: nos, circa hunc articulum praedecessorum
nostrorum vestigiis inhaerentes, ipsuraque articulura, quoad
aliquid clarius prosequentes, dictae haesìlatìoni duxiraus
respondendura, quod, quura votura determinatum cuiuslibet
habeat cadere sub certo, vovens regulam non potest dici
teneri ex vi voti huiusraodi ad ea consiha evangelica, quae
ìn regula non ponuntur. El quìdem B, Francìscì condìlorìs
regulae haec probalur fuìsse intentìo, ex hoc, quod quaedam
evangehca consdia ìn regula posuit, ahìs praemissis. Sì
enim per ìllud verbum: „Regula et vita fratrura Minorura
haec est etc," intendìsset eos ad omnia consiha evangehca
obhgare; superflue el nugalorìe quaedam eorum, suppressis
ceteris, ìn regula expressisset. Quura autera natura termini
restrictivi hoc habeai, quod sìc excludit»" ab ipso extranea,

a uod cuncta ad ipsura perlinentìa concludit: declaramus el
icimus, quod dictì fratres non solum ad ìlla trìa vola nude
et absolute accepta ex professione suae regulae obhgantur,
sed etiara tenentur ad ea omnia iraplenda, quae sunt perli¬
nentia ad haec trìa praedicta»»*, quae regula ipsa ponit.
Nam sì ad haec tria praedicta tantura, praecise et nude pro¬
mittentes se servare regulam vìvendo '^ ìn „ obedientìa, casti¬
tate»^ et sìne proprio," el non etìam ad orania contenla ìn
regula, quae haec trìa modificant, arctarentur: prò nihilo
et vane proferrentur haec verba: „Promìlto semper hanc
regulam olsservare," ex quo ex hìs verbis nuha obhgatìo na-
sceretur. Nec taraen pulandura est, quod B. Francìscus pro¬
fessores huìus regulae quantum ad omnia contenta ìn regula,
modificanlìa tria vota, seu ad alia ìn ìpsa expressa ìnlenderìt
aequaliter esse obligatos; quìn potius aperte dìscrevit»*,
quod quoad quaedam ipsorum ex vì verbi transgressìo est
mortalis, et quoad quaedam alia non, quum ad quaedam
ìpsorum verbum apponal praecepli vel aequìpollentìs eìdem,
et quoad alìqua verbìs alìis sìt contentus. Item quia praeter
ea, quae expresse verbo praecepti ac exhortationìs seu mo¬
nitionis ponuntur in regula, nonnulla verbo iraperatìvì raodi
negative vel affirraatìve apposito inseruntur, hactenus ex¬
stitit dubìtatura, an tenerentur ad ista, ul ad habentia vìm
praecepti; et quìa, (ul intellexiraus,) non minuitur hoc
dubium, sed augetur ex eo, quod felicis recordationìs
Nicolaus Papa IIL ^'', praedecessor noster noscitur declarasse,
quod fratres ipsi ex professione suae regulae sunt adstrictì
ad ea consiha evangelica, quae ìn ipsa regula praeceptorìe
vel inhìbitorìe, seu sub verbis aequìpollentibus exprìraunlur,
et nihiloraìnus ad eorum omnium observantiara, quae ìpsis
in eadera regula sub verbìs oblìgatorììs inducunlur : supplì-
caverunt praedicti fratres, ut ad ìpsorura conscientias ser¬
vandas declarare, quae horum censerì debeant praeceptìs
aequìpollentìa ac oblìgatorìa, dìgnaremur. Nos itaque, qui
in sinceris horum conscienliìs delectamur, attendentes, quod
ìn hìs, quae animae salutera respìciunt, ad vitandos graves
reraorsus conscìentiae"' pars securior est tenenda, dicimus,
quod, hcet fratres non ad oraniura, quae sub verbìs impera¬
tivi modi ponuntur ìn regula, sìcut ad praeceptorura seu
praeceptìs ae quì poi len tium observantìam leneaniur, expedìt
Iamen ipsis fralribus ad observandam purìlatera regulae et
rigorem, quod ad ea, sìcul ad aequìpollentìa praeceplìs, se
noverint obligatos, quae bic inferius adnotanlur. Ut autera
haec, quae videri possunt aequipollenlìa praeceptìs ex vì
verbi, vel sallem ratìone materìae, de qua agitur, seu ex
utroque sub corapendio habeantur; declararaus, quod ìllud,
quod ponitur ìn regula de non habendo plures tunicas, quam
unam cum caputio, et aliara sine caputìo; itera, de non por-
tandis calceamenlìs, et de non equilando extra casura neces-
 

Tit. XI.   Gap. I,
paradiso.    Ista loquitur
2)l-i:cl. XXIV, 41.42.
j) eoutultu; ib.       U) m
 

: deeat: BG       7) et; deest: EQ
 

1 deesi: BEG 9) fuerit; BE 10) excludat; BE 11) praed,; deesi: BEOH
12)inviv.: BE 13)inoa8t,: BEfi 14) decernit: BG 15)IV.: EH; —
cf. e 3. de terb. Sign. in Vito {Ó, 12.)      10) consulle; EH