Árbók hins Íslenzka fornleifafélags (1897)

(Reykjavík :  Félagið,  1881-)

Tools


 

Jump to page:

Table of Contents

  Page 18  



18

Fjarr 1 Olfusi.

Sunnan undir suöausturhorni Ingölfsfjalls heflr fyrrum staö¬
iö baer og heitiö Fjalh Er {)eirrar jaröar getiö i Biskupasögum, 2.
bindi, ä 3 stööum: Ä bis. 298 er |3ess getiö, aö Erlingur Gislason
hafi ätt Fjall i Ölfusi, og aö Porsteinn »yngri«, son hans, hafl bü¬
iö par og ätt Halldöru Pälsdöttur, Eyjölfssonar frä Hjalla og As-
disar Pälsdöttur systur Ögmundar biskups. A bis. 661 segir, aö
Eydis Helgadöttir, raööursystir Odds biskups, hafl veriö 1 Fjalli
1604 og. ätt Jon Asgrimsson er J3ar bjö fyrst, en varö eftir pab bryti
i Skälholti; en ä bis. 675 segir um {)enna sama Jon mann Eydisar:
»Hann ätti Höla i Öxnadal og bjö t)ar fyrst. Eftir pab varö hann
bryti i Skälholti og siöan i margt är räösmaöur fyrir Fjalls büi«.
Heflr Fjall pk veriö oröiö eign Skälholtsstaöar. Af jaröabök Är*na
Magnüssonar sjest, aö jöröinni Bjalli heflr veriö skift i 4 by^li: Helli,
Laugarbakka, hossnes og Bjall själft. Af l^essum bylum hefir Foss-
nes pö veriö staerst, nfl. 10 hndr., en hvert hinna 6^/3 hndr., pvi
aö öll jöröin til samans var 30 hndr. Af t)essu sjest, aö pk heflr
heimajöröin Fjall veriö komin i niöurlaegingu, er jaröabökin var
samin. Munu pvi mest hafa valdiö skriöurennsli ä tüniö. Tün-
staeöiö hefir upphaflega veriö uppgröin skriöubunga, mynduö afgili,
sem par er uppundan i fjallinu. Pab heitir Branddalsgil, og hefir
nafn af litilli dalkvos, er Branddalur heitir, sem par er uppi i gil-
inu, en sjest ekki fyr en aö er komiö. Branddalur er enn grasi
vaxinn; annars er giüö, og hliöin öll, nü eintörn skriöa. Er likleg¬
ast aö nafniö sje dregiö af kolabröndum og aö par hafi veriö kol
brennd meöan fjallshliöin var skögi vaxin. Og aö svo hafi veriö
J)arf ekki aö efa, t^vi skriöubungan heföi aldrei fengiö friö til aö
gröa upp, ef hliöin og giliö heföi ekki äöur veriö oröiö skögi vax-
iö og viöarraetur värnaö skriöum. Hefir {)ä veriö fagurt ä t)essum
staö. Enda segja rpunnmaeli aö Ingölfur hafi dvaliö hjer veturinn
sem hann var undir Ingölfsfjalli. {Pö nefnir önnur sögn til pess
»Hölstaöi«; pab er grjötmelur vestan undir fjallinu, skammt frä
Hvammi). Meö byggingu landsins höfst eyöing sköganna, og meö
tlmanurn hefir mönnum tekizt aö gjöreyöa j^eim viöast hvar, og
einnig i hliöinni fyrir ofan Fjall. En j^ä, ^egar giliö var oröiö
sköglaust, hefir skriöurennsliö ür pvi raagnast aö nyju. Pab hefir
spült tüninu og eyöilagt baeinn. Og enn heldur pab äfram aö
haekka bunguna smätt og smätt; enda er hün nü aö miklu leyti
grjöti t)akin, nema austan til. t>ar er grasflöt, sem enn heitir
Fjallstün. A henni eru rüstir baejarins. Er of litiö gjört ür l)eim
i nmnnmaelasögunni: ^Scengurkonusteinn« i »Huld« (1, hefti bis. 52.),
  Page 18