1291
 

DECRETI SECUNDA PARS CAUSA XXXVL QUEST. II. e. 6-11.
 

1292
 

I
 

C VI.    Excommunicetur'^'^ qui uiduam nel filiam alter ins extra
uoluntatem parentum rapii ^^^, aut regis beneficio postulai.
Item ex Concilio Parisiacensi [L, e 6.]'i6b
Nullus aut*7c uiduam, aut filiam alterius extra paren¬
tum uoluntatem aut rapere presumat, aut regis beneficio
estimet postulandam.    Quod si fecerit, ab ecclesiae com¬
munione remotus48 anathematis gladio49 feriatur.

IL Pars.  Gratian.  His auctoritatibus euidenter datur intel¬
ligi, quod raptor in nxirrem raptum ducere non uulet. Sed ruptor
et ruptu nominu suni uiciorum, non personarum.     Vicia autem
cum per penitencium pnrguiu fuerint, nominu eorum abolentur.
Unde in quudum omelia Gregorius uit°^:
[C VII.]
„Apud omnipotentem quippe Dominnm^^ nec^^^ ille fullux
hubebitur^^^, qni culpum menduciiper penitencium delet.'-''

[Gratian.] Prohibetur ergo premissis auctoritatibus rapta
copulari raptori ante, quum uicium rupinue uboleuiur, donec ille
raptor, ei illa iure ruptu appellatur ^'^'^. Ceterum, cum illa patriae
potesiuti restiintu fuerii, et ruptor suae rupinue penitencium,
egerii, cum uoluntas purentnm utriusque in unum conuenerit, non
prohibentur ud inuicem capillari.

Unde leronimus uii°°*:

C Vili. Quoi sini^^^ legitima coniugia, et quod uoluniute
patris rapta raptori nubere potest.
Tria legitima coniugia in scripturis leguntur. Primum
legitimum57 b est, uirgo casta in uirginitate data58 uiro legi¬
time, et59 reliqua, que secuntur in predictis. Secundum,
uirgo 69 in ciuitate deprehensa a uiro, et illi per uim copulata.
Si uoluerit pater eius, dotabit eam iste6i uir, quantum iudi¬
cauerit pater, et dabit precium pudicitiae eius 62. Tertium,
filia predicta deprehensa. Si non fuerit uoluntas patris,
trahet63 eam a predicto uiro, et tradet eam alii, et dotabit
eam, et legitima erit ei.    Sed primum his duobus prefertur.

C IX.    CiHw64 uoluntate parentum raptus in coniugium
hubere permittitur.
Item. Ambrosius in Apologiu Duuid, [e 8.]65
Denique et puellae illius pater, que uim concubitus nulli
desponsata pertulerit66, quinquaginta drachmas67 argenteas
accipiet; ipsa autem in coniugio permanebit.

C X.    Posi penitencium raptori uel raptae liciia*^^^

coniugia concedantur.

Item ex Concilio Meldensi, [e. 65.]69

Si'^9 autem necdum7i eas, quas rapuerant, cum uoluntate

parentum sub desponsationis 72b nel dotalitii nomine 73 in

coniugium duxerunt'^*, quando hec constitutio omnibus 75e

fuerit promulgata, ab eorum76 coniunctione separentur, et

publicae penitenciae subigantur; raptae''^ autem parentibus

legaliter restituantur.    Peracta^^8 uero penitencia publica.
 

si etas incontinendam™^ exegerit 89 e, ex utrisque 81 par¬
tibus placito 82 coniugio socieniur. Non 83 f in his regulam
constituimus, sed (ut uerbis magni Leonis utamur) quid 84 sit
toUerabihus esdmamus85. Quod si unus ex coniugatis obierit,
et86 is, qui publicam penitenciam exegerit87g et88h superstes
extiterit, iterare coniugium non presumat, nisi episcopus
ahquam89 i concesserit99i< indulgentiam, ut grauiorem possit
amouere ofifensam.

Gratian. Huc unciorituie Meldensis concilii non permittitur
rupiue^^ raptori post penitenciam copuluri, sed permittitur utri¬
que post penitencium legitimo coniugio copulari, ui rupia uide¬
licet'-^'^ non raptori, sed alii post penitencium nubut. Similiter
raptor po.st peniienciam non eum, quum rupuii, sed ulium per¬
mittitur hubere uxorem. Cnm enim ruptor et raptu peniienciue
subici precipiuntur^'^^, .si niriusque^^'^ copulum unctoritus illu
permitteret, frusiru circu finem cupituli diceretur: „ Quod si unus
ex coniugatis obierit, et is, qui publicum penitencium exegerii^^^,
superstes extiterit, iterure coniugium non presumat.'''' Eorum
numque quolibet decedente, qni penitencium exegit^^° superstes
remunebit. Non ergo hac auctorituie raptor probatur in con¬
iugium raptum posse accipere. Poiins inuenitur in Cundlio apud
Aquasgrani^'^^, quod nec eiiam uoluntate parentum possunt
adinuicem copulari.    Sic enim in prefuto concilio legitur * :

C. XI.    Nec etiam^^ uoluntateparenium^^^ rupiores

rupius possuni habere coniuges.
Placuit, ut hi, qui, rapiunt feminas uel furantur, auti99
seducunt,  easi9i nullatenus habeant uxores,  quamuis eis
postmodum conueniant 192 e, aut eas dotauerint, uel nuptia-
hter493 cum consensu parentum suorum acceperint i94.

Gratian. Hec auctoritas non preiudicat auctoritati leronimi,
muxime cum illu testimonio diuinue legis nitutur.    Legitime igitur
posi  peractum penitencium ruptor poterit .sibi copulure quum
rupuii, nisi puter puellue illum ruptori detruhere noluerit.
[PALEA195.

Item Cod. lib. 5. ili. de nuptiis'^^: Nec filium quidem
familias inuitum ad ducendam uxorem cogi legum disciplina
permittit. Igitur, sicut desideras, obseruatis iuris i97 prece¬
ptis, sodare coniugio tuo quam uolueris, non inpediris ; ita
tamen, ut in contrahendis nuptiis patris tui consensus ac¬
cedat. Iiem in eodem, [leg. 20.] : In coniunctione filiamm in
sacris positarum patris expectetur i98 arbitrium. Item Dig.
de rii. nupt. [leg. 2.] i99 : Consistere non possunt nuptiae, nisi
consentiant omnes, id est qui coeunt, quorumque in pote¬
state sunt. Item Insili, lib. 1. iii. de nuptiis ^^'^ : Iustas autem
nuptias inter se ciues Romani contrahunt, qui secundum
precepta legum coeunt; masculi quidem puberes, feminae
autemiii uiripotentes, siue patresfamilias sint siue fihi-
familias, dum 112 tamen filiifamilias consensumii3 habeant H'i
parentum, quorum in potestate sunt. Nam hoc fieri debere
et ciuihs et naturahs ratio ii5 persuadet inii6 tantum, ut
iussus parentis precedere debeat.]
 

EDITIO   ROMANA.

Causa XXXVL Quest. IL e. 6. a) rapuit b) Parisiensi e) neque ... neque — e. 7. a) non b) habetur
e) appellantur — e. 8. a) sunt b) legit. coniugium — e io. a) licite b) desponsionis aures e) in omnium d) et inno¬
centia e) exegerit legitimo et f) Nam ... non constit. g) egerit h) et: deesi i) aliq. forte praeviderit k) concedere
1) praecipiuntur   m) utrisque   n) egerit   o) egit — e 11.   a) Aquisgranum   b) parentis    e) conveniat
 

C. VHL   * Post hoc caput apud Ivonem, et in Panormia sequitur e
Adiliiur aliud, sup. 27. qu. 2. ex Hieronymo item citatum.
 

NOTATIONES    CORRECTORUM.

C. XI.   * Burchardus etiam et Ivo citant caput hoc ex Aquisgranensi
e. 3.   Habetur lib. 7. Capit. cap. 395.,   et inde refertur in  conc. Remensi
I Trosleiano cap. 8.

Causa XXXVL Quest.II. can. 6. 44) anathematizetur: CB; rubr.; deesi; ff; de eodem: A 45)BCBffff 46) Codd. coii. o. ; —Coric. ffans. IH./ia&.
;josi a. 566. a;). Braws II, 221. — Zio Becr. VIH, 25. il) Codd. et Edd. coll. o. pr. A (aut: deesi); — Zm; nuli. vid. neque: orig. 48) semotus: orig. 49) damna¬
tione plectatur : orig. || e a n. 7. 60) e/, e. 10. C. XXXIL qu. 2., ubi ipsa Gregorii verba habentur. 51) Deum : B Ed. Bas. ; quippe Dom. : deest: D 62) ABCDF 53) ib.
54) Codd. coll 0. Il e a n. 8. 65) Captit incertum ; - Beg. Il, 106. (caw. cowi.) ; Ivo Decr. VIH, 40. ; Ivo Pan. VI, 33. ; Coll ir. ff. IH, 15, (16,) 34. ; — cf. e 13. C. XXVH.
(7M.2. 56) Codd. coll. 0. pr. A, ubi legiiur solummodo : de differentia coniugii. 67) Codd. ei Edd. coll. 0. ho Pan. 58) dotata: Beg. 59) et . . . pred.; deest: ib.
60) add.: casta: Edd. Bas. Lugdd. IL IH.; — cf. Deui. e 22. 61) ipse; Beg. 62) add.: si autem habuerit sponsum antequam deprehensa fuerit, dabitur
ei : Beg. 63) detrahet : Ed. Bas. ; retrahet ; Edd. Lugdd. IL IH. || e a n. 9. 64) de eodem : BEGH; sed iti EOH verba rubricae sunt itiiiiutn canonis ; — de iuro
patris raptae virginis; A; haberi: CEGH; permittimus: Bff 65) wo. 42.; — cf. Deut e 22. v. 29. 66) pertulit: Affff Edd. culi 0. 67) drachmata argentea;
orig.; argenti: A; aureas; G'ff || can. 10.    68) Codd. coll. 0. pr. A (rubr.: deest)        69) ìiab. ao. 845. ap. MansiXIY, 834.; — ffe^. II, 158.; Burch. TX, 39.; Zio

Decr. Vili, 177.; Ivo Pan. VI, 56. 70) Hi; orig. 71) nedum: ffff; nondum: ff; qui necdum: Beg. 72) Codd. etEdd. coll. 0. IvoPan.; add.: prefato: orig.
Burch. Ivo Decr. Pan. 73) atld.: prefato: Be^. 74) sumtas habent: orig. Cullati, citi. 0. 75) Codd. ei Edd. coll. 0. pr. Bas. (omnibus hominibus) 76) earum:
orig. Collatt. citi. 0. 11) et rapt. ; Edd. coll. 0. pr, Bas. 78) post peractam (actam ; Beg. Burch. Ivo Decr.) . . . penitenciam :. orig. Collait. citt. 0. 79) Codd. ei
Etid. coll. e ho Pan. 80) Codd. etEdd. coll 0. 81) utriusque: Edd. culi 0. pr. Arg. Bas.; — Ivo Pan. 82) placita coniugia; H Ed. Arg. 83) ABCDF Ivo Pan.;
non in bla ergo; EGH Edd. coll. e 84) quod; A Ivo Decr. Pan. 85) existimam.: Bffff 86) et: deest: orig. Beg. Burch. Ivo Decr. 87) Codd. et Edd. coll. 0.
Ivo Decr.; — egit: urig. 88) ABCDF oriq. Beq. Burch. Ivo Decr. 89) Codd. etEdd. coll. 0. Ivo Pan. 90) Codd. et Edd. coll.o. ^r. A (concessit) 91) raptam: Bff;
rapta; AB 92) videi.: deesi; Bffff 93) CÒdrl coll. 0. 94) ib. Corr. 95) ib. 90) ADEH; exegerit: BCEG \\ can. 11. 97) Codd. coll. 0.; — imo Bened. Levila
IH, 395.; Burch. IX, 33. (caw. cowi.); Zio Decr. YUI, 171. (caw. cowi.) 98) cum; Bff; etiam cum; Bffff; rubr.: deest: A 99) Codd. coll. 0. 100) seu; Burch.
101) ut eas; orig. 102) Codd. et Edd. coll. 0. 103) add.: tamen; Edd. Arg. Bas. 104) susceperint: BE Edd. Arg. Bus.; dotaverint: ff 106) Haec Palea deesi:
ABCDF Ed. Bas. ; exstat: EOH; manu posterioris aetatis addita esi in A ; — Botando noti fuit nota 106) i. 5. Cod. (5, 4.) 107) iuris ; deest: AEQH 108) ex¬
petitur ; A Edd. coll. 0. 109) l 23. Dig. (23, «.) 110) de. pat. potest. : AEGH; — pr. Inst de nupt (11, 10.) Ili) aut. : deest: AEGH 112) dum . . . filii f. ;
deest: A 113) et cons.: Affff; in cons.; E 114) habuerint: A; habuerit; ffff; habuit: ff 115) ordo; Edd. coll. o.pr, Lugdd. 116) in . . . debeat;
ABffff Edd. coll e