CLEMENTINARUM LIB. IL TIT. XI. DE SENTENTIA ET RE IUDÌCATA. e. i. 2.
 

1152
 

TITULUS   XI.
DE  SENTENTIA ET  RE  IUDÌCATA.
 

Qui tres sententias contrarias in quavis causa reportavit, de illarum nulli¬
tate non agit, nec excipit ipsarum exsecutìone non facta; et respicit etìam
pendentia.   Ioaun, Andr.

Clemens V. in concìlio Viennensi^.
Ut caluraniìs litigantìum occurratur, is, qui ìn beneficiali
vel alia quavis causa tres conira se in pelìlorio vel posses¬
sorio sententìas reportavit, ad agendura^ de nullitate
ipsarum vel alicuius ex eis nullatenus admittatur, donec
huiusmodi sententìae plenarie fuerint exsecutioni mandalae.
Similiter si ille, contra quem tres sententiae diffinitivae
lalae fuerint, ab interlocutoria vel gravamine ante pro¬
latìonem ipsarura vel earum alicuius se appellasse, et causam
appellatìonis huiusmodi adhuc pendere proponat: sentenlìa-
rura^ praedictarum exsecutionem tali praetextu noluraus
ìmpedìrì. Quae ad causas qualìtercunque etìam per appel¬
lationem pendentes duximus extendenda.

GAP. n.

Sententìa, lata eontra citatum, extra cìtantìs territorium exsistentem, nulla

est ipao iure.   II. d. Ioann. Andr.

Idemi.
Pastoralis cura sollicitudìnìs, nobìs divìnitus super
cunctas Christiani populi naliones ìnìuncla, nos invigilare
remediis subiectorura, eorundera periculis obviare et scan¬
dala^ reraovere compellìt. Sane, quum iam dudum inter
quondara Henricum imperatorem Romanum '\ et carissìmum
in Christo* filium nostrum Roberium Siciliae regem^ gravis
fuìsset materia turbationis exorla, asserente deindeij* im¬
peratore praedicto, quod cum quibusdam ipsius subdìtis
rex confoederatìones et conspìratìones fecerat ìn ipsius
maiesiatis offensam, quodque traclaverat et ordinaverat, ut
cìvitates quaedam, sub" imperii et iraperatoris eìusdem
obedientia consistenies, contra eum et ìmperium rebellarent,
gentesque, sui^ ipsius fultae subsidio, nonnullas alias
imperii civitales et castra, (inde vìolenter eiectìs ìpsìus
imperatoris officìalìbus,) occuparunt^J*, et prò ipso rege
occupala tenebant, ac alias^'J etiam ìn Urbe^' et alibi ìn
ìmperìi et ìmperaiorìs eìusdem contemptum, eli-* suae
maiestatìs inìurìam et reipublicae detriraentura raulta gravia
fuerunt'3' per regem eundem ac malìtìam et ìnstigatìonem
ipsius tam a suis stìpendiariis quam a subdìtis iraperatoris
commissa: praehabìtìs per imperatorem eundem quibusdam
processibus contra eum, absentem taraen, quamvis legitirae,
(ìuxta imperatoris assertionem) citatum, ac, quod supra dieta
erant notoria, per imperialem interlocutoriam declarato^*
iraperator ipse, regem affirmans propler praemissa laesae
maiesiatis crirainis reum esse, ìn eurai"' peremptorie (ut
dixit) el"^ sufficienter citatum, sed coraparere conlumaciter
recusantem, tanquam rebellem, proditorem el hostem im¬
perii, ac reum criminis supra dictì, prìvalionìs omnium
dignitatum, quocunque comprehensarum tìtulo, et quìbus
se intilulabat rex ipse, auctontatura quoque, honorura, pro¬
vinciarum, terrarum, bonorum, iurium et iurìsdiclìonum tara
perpeluorum quam temporalium,) et, si quando veniret ìn
suam et ìmperìi forliam, rautìlationis etiam capitìs senten¬
liam promulgavit, omnem" supplendo defectum, si quis
forsitan fueralis ex solennitaie iuris omìssus ^'-^ ìn processibus
raeraoratis, praemìssa,*(ut asseruit,) faciens exigente iustitìa
et de imperiali etiam=^" potestate. Verum quia huiusmodi
sententia, quae non a discretione raatre virtutura, sed a
noverca iuslitìae, voluntaria scihcet iudicantis praecipìta-
tìone, processit, partus forsan se-i deleriores haberet, sì
ìpsìus sententiae-' inefficacia ìn pubìicum praecone iustitìa
 

Tìt. XI. Cap. I. 1) Idem: A; in . .. Vien.; deest: DFO 2) add.:
voi excìpieudum: ABCDF      3) add.; ipsammi B; ipsarum voi; A

Cap. II. l)add.: in eodem: AE; — liaec decretalis pulilicaia fllii eodein
die quo e. un, (2, 9.) ; eius iinoque alia foi-ma exsiat ap. Donniges Acta II, 241.
2) scandalis; Dònn.        S) Uoraanorum: D Dòmi.       4) in Chr.: deest: ABF

fj) add.: illustroni; BCF        G) douinm: Codd. colt Bòrni.         7) sub: deeai:

ADEFG Bonn.; in; B         3) suae: ABCDEFQ          U) oecuparant: ABCEOH

Dòmi.; occuparent: DF 10) a!.: deest: ABCE 11) Urb. , .. alibi; deesi:
D;mi. 12) et: deest: Codd. eoli. 13) fueranl; ABCDEFG Dòmi. 14) docla-
rala: Bh l-o) liisn-ni: AUCDEI'V Dòmi. IGl et; deesi: Dòmi. 17) omnem-
(fue: BF        liij fuorit; ACF        19) omissa; ACEF        20) et,; deeat: Dòmi.

21) so; drexl: ib. 22) sent.; decsi: Codd. colt 23) (juod: Dònn. ìi) red-
doiiduni : ib.        25) Iceìttmac ; EG        20) recto {rectae : fl) libramino : BC

•21) ac: lìCFDimi. B,S) lihcrationo; Dònn. 29) evidenter: ib. 30) ini¬
quità,'!: ìli.       yi) iiuod imperator pr.iudictiis ;ul l'egcni ini^lìci£i.^s capitales
 

non prodìret: nos, circa eam tali utì provisione volentes,
quae^^s, (deteclis ìpsius defectibus,) seminata per eam
exstinguat pericula, et in ratione reddenda^ sit posteris
profutura, ipsara subiiciendam esse providimus lìmae^i'
ìustìtìae, ac rectae libramini^'' ralìonìs. Eìusdem igitur
causis et contìnentìa, nec non conditìone iUorum, a quo et
in quem lata fuit, dìhgenti et^' debita consideratione^^
pensatis, patenter^" ex eìs ilhus adstruitur evidentìa nulii¬
latis, el manifeste arguilur temeritas^'' proraulganlìs. No¬
toriura quìppe ac ìndubitatura exsistit, quod^' grandis exer-
citus tempore dictorum processuum et sententìae, contìnue^^
imperatori assistens, regem ipsum et suos prosequebatur
odio capitali, Pisanaque^^ cìvìtas, in qua lata fuit raeraorata
sententìa, regem capitali habebat odio notorio et antìquo.
Esto ìgitur, quod^* rex ìpse alias ad praemissa fuisset
legitime per imperatorem citatus: numquid venire debuìt
ad iudìcem^s, exercilu feroci ac^^ grandi'*^, ipsique citato,
(ut praemittitur,) odioso stìpatumJ'''? Numquid eliam debuit
coraparere ìn loco admodum populoso, mullum potenti, ac
praefato ìn eum odio provocato! Quis enìm auderel, vel
qua ratione audere aliquis teneretur consìstorìì talis subire
iudicium, et^i^* se in hostiura sinu reponere, ac*'' ad raortem
per violenlam iniuriam, non per iustiliam inferendam^i,
ultroneum se offerre? Haec quidem iure timentur, haec
de more vìtantur, haec humana*^* fugit*^ ratio, haec ab-
horret natura. Desìperet igitur, qui citatìonem huiusmodi
saperet arctasse citatum. Ut illud, lanquam notìssìmum,
nullatenus omittamus, quod regem**, extra districtum im¬
perii, ìn*^ regno scdicet Siciliae, notorie ac continue tem¬
pore supra dicto morantera, citare non potuìt imperator,
nec citatio, sì quam forsan de ipso infra imperii fines fecit,
citatum extra ìmperium constìlutura arctavit. Nos quoque,
regis ordinarius iudex, quod ad iraperatoris iudicium citare-
mus vel citari aui remitti facereraus eundem, nequaquam
fuimus*^ requisiti. Immo, lìcet ad nos el curiam nostrani
temporibus illis rumores frequenter'" de curia imperatoris
venirent, et iuxta eura etìam quidam ex fratribus nostris
essent: prìus tamen dictae sententiae promulgatio, quara
aliquid de processibus antecedentìbus, ad audientiara
nostram pervenit-'^*. Denìque lìcet rex ìpse terras aliquas
ab imperatore lenere dìcatur in feudum: non tamen ìn eìs,
sed ìn regno praefato domicilìum suum fovebat. Unde im¬
perator ìn ìpsìus personam nullam^^'* ratìone terrarum
huiusmodi, msi ex natura feudorum, debitam superìoritalem
habebat. p^uodsi punitìo criminis, infra districtum imperia¬
lem coraraìssi, ad ìraperalorera forsan pertìnuìsse assera-
tur^": verura est quidem, sì"i ìn eodera districtu fuissei in¬
venlus delinquens, vel ad illum de more remissus^^. Dicìne
ergo5^ sententìa meruìt, quae a iudìce, quì per regem tute
adiri non potuit, et in loco notorie-'^^, (ut praefertur,) non
luto, ìn"j absentem, nec citatum legitime, ac inaudìtum per
consequens et indefensum, nonraaturo fuìt iudicio, sedprae-
cìpìlìo, et de tanto praesertìm crìmine proraulgata? Rursus
non est silentìo relinquendum, quod ìpse rex noster^i^ et
ecclesiae Romanae ratìone regni praedìctì notorie subditus,
homoque ligìus et vasallus, ac ìn eodera regno, non, ut
praemittitur, in imperio, certura, continuum et notorium
suura^' habens doraìcìlium, ac^'^ originem inde trahens,
iraperatorì eo modo non subfuit^i', quod in eum crimen
laesae maiesiatis coraraiserit'''', quanturalìbet omnia in sen¬
tentia supra dieta contenta verìtatem ìndubiara contìnereni.
Sìcque nedum non''' iure, ìmmo nec iurìs''^ colore tulit
iraperator sententìam supra''^ dictam in regem ex causa,
quae'J* verilatìs subsìslentìara non habebat. Propter quam
etiam, quatenus^ó in eo fuìt, regem eundem privando regno
et regìa dignitate, ac terris eliam aliis et'''' iurisdictionibus
perpetuis et teraporalibus, quae sub eo nullatenus vel ab
eo, sed a nobìs ef^^ sub nobìs tenebat, nec non procedendo'^^
 

iiabebat, qnodqne grandis oxcccitus : ib. 32) cont, ; deesl; ib. 33) Pisana
quoque; ACDEF       34) Sod esto quod: Dònn.        35) tautem ot talem sunni

c.apitalcm notorie inlmicum: Dòmi, 36) ot; BF; decsi; Dòmi. 37) add.:
et pariter odioso stipatura; Dòmi. 38) coustlpatura; ACI) 39) ot: deesl:
AIICDEFO Dònn. do) et: ,*',- deest: AE il) referendam: Dòmi. 43) lium.:
dcesi: ACEFGHDòmi. 43) refugit; ABCDEFGDòiiìì. 44) reg.; deesi: Dònn.
45)etin: ib.         4G) fuissemus ; AC        47) frequentes : DÒnn.        .18) venit:

jt6W';/^(F'B,- veniret; 7/ iH) naiio.: ACF Dòmi. 50)dicatur: 7,^i!>ìh. 51)quod
si; ABC 52)dorai5sus: Dònn. 53) igitur; BD 54) notorio: ACD 55) a
capitali nostro inimico in; Vòiin. 56) nobis: BDQ; nostrae: C 57)3n.:
deest: C Dòmi. 58) ac .. . commiserit: deeat: Dònn 59) sufficit; CDFGH;
sufficiunt; B liti) coraraiserat: EH (jl) non: deesi: Dòmi. G2) cum
iuris: HDòmi. 03) saepe: ABCDEO Dòmi. G4) tam quae (ex causa: dcesi):
llònn. Ufi) iin.-iutnmi ABG; quaten, quantum: D GG) ac; ABC; deesi: H
r,7) et ...nub. 1 decal: Homi.    G8) pvoc___pcrtinoi-et; deest: ib.