1187
 

CLEMENTINARUM LlB. V, TlT. VII, Vili. DE POENIS.
 

laicos ab ecclesiarura suarum frequentìa vel accessu, seu
ìndulgentias pronuncient ìndiscretas, neve, quum confectìo-
nibus^* teslamenlorum intcrerunt, a reslitutìonibus debilis
aut legatìs matricìbus ecclesiis faciendis retrahant testa-
tores, nec legata, vel debita, aut male ablata incerta sìbi aut
aliis singularibus sui ordìnìs fratrìbus vel conventibus ìn
ahorura praeiudicium fieri seu erogari procurent, nec etiam
in casibus sedi apostohcae aut locorura ordinariis reservatìs
quemquam absolvere, aut personas ecclesiasticas, praesertim
coram iudicibus delegatìs a nobìs suam contra eos iustiliam
prosequentes vexare indebite, aut» ad loca plura et prae¬
sertira multum remota convenire praesuraant. Si qui vero
praeraissa vel aliquod de praeraissis attentare praesumpse¬
rint : per duos raenses subiaceant poenìs ìHìs, quae secundum
eorum regulara vel statuta prò gravìbus criminibus seu
culpis eìs consueverunt iraponi, super quìbus absque mani¬
festa necessitale cura eìs non valeat dispensari. Ceterum
praelatì eorum, nìsi de hìs, quae occasione praeraissorura
excessuum ad eos quoquo modo pervenerint, ecclesiis aut
personis ecclesiasticis damnificatis vel laesis satìsfaclionem
plenariara exhibuerint infra mensera, postquara super hoc
fuerint requisitì, suspensionis sententiara usque ad satis¬
factionera debitara eo ipso incurrant, non obstantìbus prae¬
missis-'" statutis aut quibuslibet*' privilegiis, cuiuscunque
tenoris exsistant. §. 2, Sane, religìosìs ìllis, quìbus est ab
apostolica sede concessum, ut famiharibus suìs doraeslicìs,
aut pauperibus, ìn hospìlalìbus suìs degentibus, sacramenta
possint ecclesiastica ministrare, nullum ex praemissis volu¬
mus quoad hoc praeiudìcium generari.

GAP. II.

ArchioplEcopi per loca exempta proviiicìnc suno faciunt crucem anfc se

deferrì, ipsi etiam et dioecesani Ibi benodìcunt,  anrìinnt divina, et ìila

celebrant et faeiitnt celebrari, per lieo tamon exemplis vei privilegiatìs in

aliis nullum flt praeiudicium.   Ioann. Andr.

Idem in eodem».
Archiepiscopo, per quaevis loca exerapta suae pro¬
vinciae facienti transitum, aut ad ea forsan declinanti, ut
crucem ante se hbere portarì facìat, benedical populo, divina
officia privalira vel publìce ìbidem audiat, et ea etìam in
pontificahbus celebret et facìat in sua praesentìa sìne ponti¬
ficalìbus celebrari, quovis privilegio contrario non obstante,
sacro approbante concilio praesentis constìtutìonis serie
duxìmus concedendum. Siraìh raodo concedimus episcopo,
ut ìn locìs eìsdem suae dioecesis possit populo benedicere,
audìre divina officia, et ea etìam celebrare et in sua prae¬
sentìa facere celebrari, sic tamen, quod praelexiu conces¬
sionis huiusraodi ìn locìs ìpsìs exemptìs vel circa hoc privi¬
legiatìs nullara ahara iurisdìctionera idem archiepiscopus vel
episcopus exerceat^, nec personis exeraptìs vel privilegiatìs
raolesliam inferat^, vel gravamen, nullumque exemptionì vel
privìlegiìs eorundem aliud'» praeiudicium generetur, nec
ipsis archiepiscopo ve! epìscopo ius aliud quomodolibet ac¬
quiratur.

TITULUS vni.

DE POENIS.

GAP. I.

Pei-cutìcns episcopum, capions, et bannìens,vel hoc mandans, vel ratìlìcans,
socius, consìlinrius, fautor et dcfensator, cnm suis posterìa, civitas in hoc
delinquens, et oiua oflieialos, poenis variis per concilium puniunlur. Ioann.
Andr. — s. 1. Excusat rìgorera, dicens, quod graviores poenae deberent
imponi.   Ioaun. Andr. — S. ;.'- llopctit ius antìquum de absolutis in mortis

Cleraens V. in concìlio Viennensi».
Si quìs suadente diabolo in hoc sacrilegii genus pro¬
ruperit, quod quemvis pontìficem iniuriose vel temere per¬
cusserit, aut^ ceperit seu banniverit, vel haec^ mandaveril
fieri, aut facta ab ahìs rata habuerit, vel socìus ìn hìs fuerìi
facientis, aut consilium ìn hìs dederìt aut favorem, seu
scienter defensaverit eundem: in ihis casilius de praedictis,
ìn quibus excoraraunicationem per ìam editos canones non
subirei, sìt huìus nostrae constitutionis auctoritate, non ob¬
stante quacunque consuetudine, quam  reputamus  appro¬
 

bante sacro concilio potìus corruptelam, anathematìs mu¬
crone percussus, a quo nequeat, nisi per suraraum Pontìficem,
praeterquara in arliculo mortìs, absolvì. A feudis ìnsuper,
locatìonibus, officìis et beneficiis spìritualibus sive terapora¬
libus, quae ab ecclesia, cui sìc ofiensus praeest episcopus,
obtinet, cadat hoc ipso, ac ad eandem ecclesiam lìbere re¬
vertantur. Ipsìus filli, per masculìnam descendentes hneam
usque ad generationem secundam, oranì spe dispensationis
adempia, reddantur ipso faclo inhabiles ad ecclesiastìca
beneficia in cìvìtate et dìoecesì, ìn^ quìbus idem episcopus
praesidet, obtinenda. Terra quoque ipsius, (dura tamen
ultra unara dioecesira non contìneat,) usque ad condignara'"
satisfactionem eìusdem, nec non locus aut loca''*, ih quìbus
captus episcopus detìnebitur, quamdiu deteniio ipsa ìn eìs¬
dem duraveril, ecclesiastìco subiaceant interdìcto. Ouodsi
lerra eiusdera duas dioeceses vel ultra contìneat: dioecesis
domicihi principahs ìpsìus, et ìlla eliam, ìn qua fuerii de¬
hctum commissum, si sua sìt, et duae aliae, quae sub ipso
sint eidera loco raagìs vicinae, interdiclo subiaceant supra
dicto. Et quia eo maìor crii ipsius confusio, quo sua fuerit
culpa patentior: quousque dìgnam satìsfactìonem prae¬
stìterit, per oranes ilhus loci, ìn quo commìssura est facinus,
nec non civìtatura et dìoecesura vìcinarura ecclesias, quibus¬
libet dìebus dominìcis et festivis, pulsatìs campanis el can-
dehs accensis excomraunicatus publice nuncìeiur. El quum
absolvendus fuerìt, sufficienter et idonee caveat, quod ìn¬
ferendae poenae parebit, el auxìhanle Domino poenitentìam
peraget iniungendam, Civitas autem, quae praeraissa vel
eorura aliquod ìn epìscopura suum commiserit, interdìcto,
donec salisfecerit, subiaceat raeraoralo, Potestas vero, con¬
siliarìì, balhvus^, scabìni, advocati, consules, rectores et
officìales ìpsìus quocunque nomine censeantur, in praemissis
culpabiles exsìstentes, simihter excomraunicationis senten¬
tìae, a qua, (nisi ut praeraittitur,) non valeant absolutionis
obtìnere beneficium, sìnt subiecti, Quae omnia tanto magìs
ìn episcoporum ìnterfectorìbus sunt servanda, quanto ìn eos
severior, quam ìn praefatos poena debet exsurgere, et
gravìoris ìndignationis aculeus desaevire. §. i. Nec super
haec"* quisquam mìretur, quod praemissa perpetrantibus
poenas non ìnferiraus graviores. Lìcet enìm, (quod dìcere
pudet,) haec^, proli dolori frequenter occurrant, multìsque
grassantìbus opus esset exemplo, et ex dìgnitate offensi
poenam metìri deceat offendentis; episcopi enìra dicuntur
sanctìssirai, Christi legati exsìstunt, spirituales sunt patres,
nostrique fratres et coepìscopi, columnae comprobantur ec¬
clesiae, quare gravem oporleret esse poenam culpae vìolanlìs
digniiatera tantae praeeminenliae adaequandara: volumus
taraen ad praesens in poenarum exaggeratìone temperare
rigorem, ad poenas ahas processuri, si protervìtatem delìn¬
quentium hoc exposcere vìdeamus. §, 2, Sane, si quìs ìn
ahquo casuura praedictorum»" fuerìt ab excommunicationis
sententìa ìn raortìs artìculo absolutus, nìsi, postquam pri¬
stinae restitutus fuerìt sanìtatì, quam cito comraode poterit,
conspectui Romani Pontificis se praesentare curaverìt, eìus
mandatum humilìler receplurus, prout iustitia suadebit: ìn
eandem excommunìcatìonìs sententìam reìncìdal»»* ipso
faclo, Quamvìs enìm super hoc satìs piene ìn iure alibi sìt
provisura: ne taraen aliquis ìn hoc ex ignorantia ìurìs se
satagat excusare, hoc expresse praemissis duximus ad¬
nectendum.
 

GAP. Il,
 


 

■ati.
 

Procurantea capi viros ecclesìasticos, :
nou vadant ad  curiam,   pi-aeter poer

eanones antiquos Incurrunl, si sint praelali, a pcrccptiono fi
trìennium sunt suspensi, ìnferiores vero benodcììs sunt piìval
poenara incurrunl ipsi oitati, qui so capi procurant.    Ilesignatlo etìam
slo facta nou tenet, eliomsì por praelatos i-ocópta fuerit voi ratllìcata.   H. d.
Ioann. Audr.

Idem.
Multorum ad nos gravis querela deduxit, quod nonnulli,
obtìnentes temporale dominiura, viros saepe ecclesìasticos
capere, caplosque, donec sua resignent beneficia, aut ne
citati ad apostolìcara sedem ab horaìne vel a iure venire ad
ipsam» valeant, ausu detinere sacrilego non vereniur, cìtatos
eosdera ìn exìtu eorum^ dìstrictuum ut pluriraura capientes.
 

Til. VII, Cap. I.
5) in praem.: Codd. coli.

Gap. II. Din eod.:
HCDEGH      «alias; AC

Tlt. vni.   Cap. I.
 

3) factlonibus: Codd. colt      i) ac: BO; deest: C 1 4) in; deesi: BCDEFG

iS)add.: alila: BCFG                                               7) bollivi: ABCFQ

deesi: ACDH     2) eKorceanl: BCDE     3) luforant:     lo) delictornm vcl prn(
Cap. U.   1) adipi
1) inscr. decsi: A      2) ac; AGH      3) hoc; IICFH I
 

5) dignam: Codd. colt       e) aild.: alla; ABCIIEFÌI
:) hoc; Codd. colt         S) hoc: AFO; ... occurrat: E

1.: U       11) reddat: Codd. coli.
.: dcesi: A'ì      a)auorum: Codd. i-oìl.